Propaganda voor de goede zaak
‘Ik ben geen expert op het terrein van dijken, maar ik heb de indruk dat ze zijn ontworpen en gebouwd op basis van de dreiging uit het verleden…‘ Al Gore, voormalig vice-president van de VS, bezocht Nederland in oktober 2006 voor een bijeenkomst over klimaatverandering; aansluitend was hij eregast in de Amsterdamse bioscoop Tuschinski op de geheel ‘klimaatneutraal’ première van An Inconvenient Truth (‘een ongemakkelijke waarheid’), de documentaire van Davis Guggenheim op basis van de lezingen en diashows waarmee Gore als een onheilsprofeet van zaal naar zaal trekt. ’s Middags stond Gore – in blauw pak en zwarte cowboylaarzen – de pers te woord. Hoog en droog, op de 22ste verdieping van hotel Okura.
Hoe druk hij ook is, Gore draait geen standaardverhaaltjes af. Hij refereert aan de Probo Koala, het schip dat met chemisch afval uit de Amsterdamse haven naar Ivoorkust voer. ‘Het is een goede metafoor voor wat wij allemaal doen. We nemen onze verantwoordelijkheid niet. Wij denken: na ons de zondvloed. Maar dan laten we onze kinderen een verschrikkelijke erfenis na.’
Toch is Gore niet pessimistisch. Hij heeft er vertrouwen in dat vaste patronen doorbroken kunnen worden. ‘Ik ben optimistischer dan veel wetenschappers. Zij hebben meer kennis over het ecosysteem dan ik ooit zal vergaren, maar ik weet één ding over politiek dat zij misschien niet weten: dat het politieke systeem in een belangrijk opzicht op het klimaat lijkt. Processen lijken zich allemaal tergend langzaam te voltrekken, maar als eenmaal een bepaald punt is bereikt, gaat het razendsnel. Ik denk dat we dat punt bijna bereikt hebben. Mensen krijgen in de gaten dat ze een morele verplichting hebben voor de toekomst.’
An Inconvenient Truth is een registratie van de roadshow waarmee Al Gore de wereld over reisde om de mensheid bewust te maken van de gevaren van het broeikaseffect en de smeltende poolkappen. Angstaanjagende statistieken en cijfers (een alarmerende grafiek van de toename van de wereldwijde CO2 -uitstoot is goed voor een verbijsterd ‘ohhh’ van Gore’s gehoor) wisselen elkaar af. Effectieve animatiefilmpjes (een meisje barst in huilen uit omdat haar ijsje is gesmolten voordat ze een likje kan nemen) worden gevolgd door beelden van natuurrampen en ‘voor en na’-foto’s van gletsjers, poolkappen en regenwouden. Ook is veel plaats ingeruimd voor persoonlijke ontboezemingen van Gore, over de bijna-doodervaring van zijn zoontje en zijn oudere zus die aan longkanker stierf.
Dat klinkt saai en klef, maar dat is het niet. De voormalige Houten Klaas Al Gore – veelal een beetje van onderaf gefilmd, waardoor hij nog imposanter overkomt – brengt zijn ‘ongemakkelijke waarheid’ met hartstocht. Het maakt An Inconvenient Truth tot effectieve propaganda voor de goede zaak.
An Inconvenient Truth van Davis Guggenheim. Zaterdag 12 maart, 14.15 uur, SBS6 (!)
