Julian Assange huilt nooit
“Free Julian Assange” riep de Britse WikiLeaks-uitgever Sarah Harrison voor aanvang van de wereldpremière van Risk, een portret van WikiLeaks-oprichter Julian Assange, gemaakt door de Amerikaanse Oscar-winnares Laura Poitras.
Harrison hielp het publiek er nog maar eens aan herinneren dat Assange nog altijd gevangen zit in de Ecuadoraanse ambassade in Londen, waar hij naartoe was gevlucht om uitlevering aan Zweden te voorkomen, alwaar hij was beschuldigd van seksueel misbruik van twee vrouwen. Poitras, die met CitizenFour al een opzienbarende documentaire maakte over klokkenluider Edward Snowden, memoreerde vervolgens dat Harrison ook allang niet meer kan gaan en staan waar ze wil. In Risk wordt Poitras zelf door een FBI-baas voor ‘anti-Amerikaanse filmmaker’ uitgemaakt.
Hoewel veel al wel bekend is, biedt Risk een uniek en onthutsend inkijkje in het leven van een groepje mensen die hun vrijheid opofferen voor een grotere zaak. Spannend en bij vlagen ook nog grappig, bijvoorbeeld als Lady Gaga een bezoek brengt aan de Ecuadoraanse ambassade. De popster vraagt Assange of hij weleens moet huilen (“nooit”) en wie er nu allemaal achter hem aan zitten. De ellenlange opsomming van Assange wordt door de popdiva treffend samengevat: ‘So a lot op people’.
Op het festival van Cannes draaien vooral speelfilms, maar er worden ook documentaires vertoond, met name in de parallelsecties en bijprogramma’s. De Cambodjaanse regisseur Rithy Panh maakte met Exil opnieuw een uiterst poëtische documentaire over de zwartste bladzijden uit de geschiedenis van zijn vaderland. Sally Sussmann reconstrueerde in het vermakelijke Midnight Return: The story of Bill Hayes and Turkey de commotie die in 1978 ontstond na de wereldpremière van Midnight Express van Alan Parker en Oliver Stone, een Hollywoodfilm over de Amerikaanse smokkelaar Billy Hayes, die nadat hij begin jaren ‘70 werd opgepakt met een paar kilo coke werd veroordeeld tot levenslang in een Turkse cel – waaruit hij overigens na vijf jaar wist te ontsnappen. En Jim Jarmusch’s presenteerde gisternacht de documentaire Gimme Danger, een nogal recht-toe-recht-aan portret van Iggy Pop en diens punkband The Stooges.
“Als u een vraag wilt stellen aan de heer Iggy Pop, dan kunt u die het beste schreeuwen”, zei de gespreksleider toen hij eerder op de dag de inmiddels 69 jarige James Newell Osterberg Jr., zoals zijn officiële naam luidt, introduceerde op een persconferentie. De rockster voegde eraan dat hij ‘half doof” is. Op de vraag of hij nog steeds zoveel drugs gebruikt als in de jaren ’60 en ’70 slaakte Iggy Pop een diepe zucht: “Drugs… daar kun je maar beter vanaf blijven. Ik houd het tegenwoordig bij een goed glas wijn, maar weed is voor de meeste mensen ook wel oké”.
In totaal draaien er op het festival 17 documentaires, die allemaal meedingen naar de L’oeil d’or. De winnaar van de documentaireprijs, die sinds vorig jaar in Cannes wordt uitgereikt, wordt zaterdagmiddag bekendgemaakt door de Italiaanse juryvoorzitter Gianfraco Rosi. Een dag later volgt de uitreiking van de Gouden Palm. Een grote favoriet is er niet; de best gewaardeerde competitiefilms zijn vooralsnog de Duitse tragikomedie Toni Erdmann (met een prachtige hoofdrol van Sandra Hüller) en Jim Jarmusch’s Paterson, een droogkomische, überzoet portret van de poëtische buschauffeur Paterson uit de gelijknamige stad in New Jersey (een mooie rol van Adam Driver).
Ook Bacalaureat (‘opleiding’) van Cristian Mungiu, die in 2007 de Gouden Palm al eens won met Vier maanden, drie weken en twee dagen, kon zeer terecht op veel bijval rekenen. Het is een onontkoombare moraliteit over het Roemenië van vandaag, waarin een dienst altijd een wederdienst waard is. “Ik vroeg me af er een verband is tussen compromissen, corruptie, opleiding en armoede”, zei Mungiu op een persconferentie. “Kunnen we onze kinderen op een andere manier opvoeden dan we zelf zijn opgevoed?”
