“Ik kom in actie als iets mij raakt”
“Ik raak in gesprek en vraag net zolang door tot er een probleem op tafel ligt. Tot ik denk: dat is erg, die ga ik helpen. Ik zet een hulpactie op als iets mij oprecht raakt. Prostitutie is niet erg zolang het op afstand blijft – dat is met heel veel dingen zo. Maar als je persoonlijk contact hebt, wordt het anders.”
In een bar vol vieze oude mannen in de ‘slechtste en oudste wijk’ van Manila, de hoofdstad van de Filipijnen, liep kunstenaar Tinkebell. (een pseudoniem van Katinka Simonse, Goes 1979) twee piepjonge animeermeisjes tegen het lijf. (de wijk die je beschrijft is de wijk waar ik verbleef. Ik ontmoette de meisjes in een andere wijk, een uitgaanscentrum wat draait op prostitutie) Ze vroeg hen wat hun probleem is (“Ze hebben geen geld, en ze zijn allebei de oudste van het gezin en dus verantwoordelijk)” en wat hun dromen zijn. De een vertelde dat ze stewardess wil worden, de ander wil samen met haar moeder gegrild vlees gaan verkopen op straat.
Om het geld bij elkaar te krijgen waarmee de meisjes hun dromen kunnen verwezenlijken, maakte Tinkebell. een naaktkalender, waarvoor ze zelf uit de kleren ging. “Ik wilde iets doen waardoor ik mezelf zou engageren, hun pijn zou voelen. Vervolgens ben ik gaan uitzoeken hoe mensen geld inzamelen voor goede doelen. Dan kom je al snel uit bij een kalender. Een naaktkalender is een cliché, natuurlijk, maar dat wil ik juist. Ik zoek altijd naar een beproefde methode.”
Save the Girls, zoals het project heet, maakt deel uit van Tinkebells Save the World-project, waarvoor ze op de bonnefooi de wereld over reist om mensen en dieren in nood te ‘redden’. Naar de Nederlandse norm. Het idee ontstond tijdens een verblijf in Beijing, waar ze tijdens haar dagelijkse wandeling over een immense markt telkens dezelfde, oude man zag met een enorme kar volgeladen met vogeltjes en andere beesten. “Ik vond die beestjes heel zielig, het was hartstikke warm. Maar al snel zag ik dat die man heel goed voor ze zorgde, maar dat hij zelf een beetje zielig was. Hij verkocht helemaal niks en hoe druk het daar ook was, hij was altijd een beetje alleenig. Ik bedacht toen dat ik hem zou gaan brengen wat ik zelf zou willen hebben als ik hem was, maar dan met mijn eigen achtergrond.”
De eerste dag gaf ze hem een taart, de tweede dag kocht ze nieuwe kleren, de derde dag gaf ze hem een enorme roze teddybeer. De vierde dag heeft ze de man laten knippen en scheren, de laatste dag liet ze een enorm maal voor hem opdienen. “Het was een onderzoek naar hulp volgens je eigen norm. Wat is goed? Wat is helpen? Ik wilde zelf zien of het werkt, want je breekt toch in in iemands leven. Begrijp me niet verkeerd, ik ben heel erg voor hulp. Het is onze verantwoordelijkheid om elkaar te helpen. Maar het is ook onze verantwoordelijkheid om elkaar serieus te nemen. Als het over hulp gaat, mag je niet kritisch zijn. Maar als je het beste wilt, heb je er toch ook niks op tegen als iemand onderzoekt wat de beste manier is?”
Ze reed met een camper naar Guinee-Bissau om een Ikea-interieur af te leveren. In Shanghai redde Tinkebell. 69 schildpadden van de soep. Een zieke straathond uit Gambia bracht ze naar een dierenasiel in Amsterdam, in Lima knapte ze een complete favela op. “Ik kijk naar het weerbericht wat voor kleren ik moet inpakken en dan stap ik in een vliegtuig. Ik zie vervolgens wel wat er op mijn pad komt. Vaak zijn het acties waar ik zelf ook grote twijfels bij heb. Ik werd bijvoorbeeld altijd een beetje chagrijnig van die zogenaamde kunstenaars die een wijk beter maken; dat vond ik bullshit. Maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat in Lima, waar ik een sloppenwijk roze heb geschilderd, werkelijk iets goeds teweeg heb gebracht. En ja, dat gaf een fijn, warm gevoel.”
De acties en kunstwerken van Tinkebell. hebben al vaak voor veel beroering gezorgd. Nog altijd komen er hate-mails binnen omdat ze in 2004 een handtasje fabriceerde van het bont van haar eigen kat. Begin 2008 leidde een kunstwerk waarin ze 95 hamsters liet rondlopen in hamsterballen tot Kamervragen van de Partij van de Dieren; vorige maand haalde ze het nieuws omdat ze slakken zou hebben mishandeld voor een tentoonstelling in Rotterdam.
“Er was helemaal niets aan de hand, ik wist precies was ik deed. Maar je vindt als je dierenactivisten gaat bellen altijd wel iemand die boos reageert als je vertelt dat Tinkebell. weer een tentoonstelling maakt met levende dieren. Er is bewust een rel gecreëerd. Maar niet door mij. Ik heb een klacht ingediend bij de Raad voor Journalistiek.”
De media zijn een vak, meent Tinkebell. “Ik ben door schade en schande wijs geworden, maar ik weet nu wel hoe het werkt. Het is een onderdeel van mijn kunstenaarschap; ik probeer het in te zetten. Ik wil mensen over bepaalde zaken laten nadenken; ze hun normen laten herdefiniëren. Daarvoor moeten ze wel eerst zien waar ik mee bezig ben. Daarom heb ik het PowNieuws toegelaten bij de naaktsessies voor mijn kalender. Ik schatte zo in dat ze daar zo verbaasd over zouden zijn dat ze er niets negatiefs over zouden zeggen. Dat klopte. Ze hebben beelden laten zien waar ik mooi op sta, verder niks.”
Tinkebells naaktkalender (to Save the Girls) wordt za 3/11 om 16.30 uur gepresenteerd in Café De Koe, Marnixstraat 381. Zo 4/11 leest Tinkebell voor uit haar volgend jaar te verschijnen, autobiografische debuutroman De Duitsers zijn uitgeschakeld, in ‘Skek, Zeedijk 4-8. 25/11 geeft ze de Preek van de Leek in de Singelkerk. 30/11 is ze spreker op TedX Amsterdam in de Schouwburg. De tentoonstelling Ah, wat lief met Tinkebells beschilderde slakken is nog t/m 12/05/2013 te zien in Villa Zebra, Rotterdam. Zie ook www.tinkebell.com.
