I Dream About an Incident at the Museum or Water Music
Toen ik in 1995 een paar dagen in Barcelona was, belandde ik ook in de Fundació Antoni Tapiès. Daar hingen in twee zalen mij onbekende, maar intrigerende ‘oude meesters’. Maar belangrijker: overal stonden teiltjes en emmers, en het water stroomde langs de muren omlaag. Ik vond het fantastisch, maar had geen idee.
Navraag leerde dat het één groot kunstwerk was, een totaalinstallatie genaamd Incident at the Museum or Water Music, gemaakt door de Russische kunstenaar Ilya Kabakov.
Mijn reisgenoot vroeg of die Kabakov zelf iedere avond de emmers kwam legen. De zaalwacht legde geduldig uit dat Kabakov wereldvermaard was, en dat het water met slangetjes werd aan- en afgevoerd. (Sindsdien ben ik een enorm bewonderaar van Kabakov, die vorige maand overleed. Vanaf 1 juli wijdt het Van Abbemuseum een tentoonstelling aan hem.)
Ik moest hier weer aan denken toen ik onlangs de ruimtelijke video-installatie I Dream About This House Every Once in a While van het Rotterdamse kunstenaarsduo Leopold Emmen zat te bewonderen in TENT, en Nanouk Leopold opeens in hoogsteigen persoon de ruimte binnenstapte om een sansevieria water te geven. Ze gaf de plant te veel water, en depte vervolgens de vloer droog met een deken, die achteloos voor het scherm was gedrapeerd.
Ik wilde roepen dat de meeste planten doodgaan door verdrinking en niet door uitdroging, maar besloot stilletjes te blijven zitten. Wat ik zag was namelijk zéér de moeite waard.
De installatie bestaat uit meerdere werken, die ingenieus over verschillende, rommelig opgetrokken ruimtes zijn verdeeld. De oudste is Sandra/Charlotte uit 2009, de tijd dat Leopold met de Duitse actrice Sandra Hüller (de grote ster van het afgelopen festival van Cannes; ze schittert in Gouden Palm-winnaar Anatomie d’une chute én in Grand Prix-winnaar The Zone of Interest) Brownian Movement opnam. Hüller (uit 1978) zit, staat, tuurt en droomt in een vrijwel lege ruimte – een zelfde soort ruimte als waarin het werk wordt geprojecteerd.
De andere werken zijn Study of a Portrait (2016) met de Amerikaanse choreografe Meg Stuart en Another Woman (2022) met Hüller, Stuart en acteur Gillis Biesheuvel, dat vorig jaar zijn wereldpremière beleefde in het Schauspielhaus Bochum. In Tent zijn de drie minimalistische, soms een tikje absurde producties uit verschillende tijden tot één nieuwe totaalinstallatie gesmeed. Door geluid, schaduwen, leklicht en een aantal props, waaronder een verdronken sansevieria.
I Dream About This House Every Once in a While van Leopold Emmen: t/m 25/6 in TENT, Witte de Withstraat 50, Rotterdam.
