“Er zijn wel belangrijker problemen op de wereld dan wie er met wie neukt.” Adèle Exarchopoulos en Léa Seydoux over La vie d’Adèle
“Ik wilde deze film zo graag doen. Ik was zo benieuwd wat Abdellatif ervan zou maken. En ik was vooral heel benieuwd naar mezelf”, zei Léa Seydoux twee dagen na de wereldpremière van de zinderende, intieme en aangrijpende coming of age-film La vie d’Adèle – Chapitre 1 & 2, waarin ze te zien is als Emma, een jonge, vrijgevochten studente aan de kunstacademie, met korte blauwe manen. Seydoux leek uitgeput tijdens het vraaggesprek; haar antwoorden waren kort en op fluistertoon, dan weer in gebroken Engels, dan weer in het Frans.
Een paar dagen later stond Seydoux met medehoofdrolspeelster Adèle Exarchopoulos op het podium van Grand Théâtre Lumière te stralen naast regisseur Abdellatif Kechiche. Beide actrices werden door juryvoorzitter Steven Spielberg nadrukkelijk geprezen voor hun moedige bijdragen aan de met de Gouden Palm bekroonde coming of age-film. “We waren volledig betoverd”, aldus Spielberg.
Een paar maanden later is die betovering – deels – verbroken. Eerst distantieerde de schrijfster van de strip waarop Kechiche zijn film losjes baseerde zich van de film; later liet Seydoux in interviews weten dat ze zich misbruikt voelde door de regisseur. Kechice antwoordde daarop dat hij zich in zijn goede naam voelde aangetast en dat La vie d’Adèle misschien maar beter niet in de bioscoop kon worden uitgebracht.
Terug naar Cannes, afgelopen mei, twee dagen voor de uitreiking van de Gouden Palm. Zo timide en terughoudend als Seydoux (Parijs 1985) de groepsinterviews onderging, zo direct en impulsief was haar jonge tegenspeelster Adèle Exarchopoulos (Parijs 1993), die in La vie d’Adèle drie uur lang, bijna iedere seconde in beeld is en aan minieme bewegingen of een enkele oogopslag genoeg heeft om haar ontdekkingstocht invoelbaar te maken. Ook tijdens de seksscènes, die expliciet zijn en een eeuwigheid lijken te duren.
Exarchopoulos, in vloeiend, accentloos Engels: “Ik wist dat het een liefdesverhaal was en in liefdesverhalen zit nu eenmaal ook vaak seks. We hebben er van tevoren veel over gepraat, tijdens de opnames heb ik me zoveel mogelijk laten gaan. Ik wilde Abdellatif niet teleurstellen. Dat was wel eens zwaar. De opnamen duurden maanden, en soms werkten we achttien uur op een dag. Dan weet je niet altijd meer even goed wat je precies doet. Soms ging het ver. Soms vroeg ik me af of ik niet te veel van mezelf gaf, of ik niet té vrij was. Ik deed het met ziel en zaligheid. Al mijn tranen zijn echt. Alles is echt. Abdel zorgt ervoor dat je alles wilt geven. Het is de film die telt, verder niks.”
Seydoux, die al veel eerder was gecast dan Exarchopoulos, geeft toe dat ze heeft getwijfeld of haar tegenspeelster wel geschikt was voor de rol. “Ik was aanvankelijk niet overtuigd. Niet omdat ze heel jong was en weinig ervaring had, maar omdat ik door het boek een ander beeld had van Adèle. Maar het is de regisseur die beslist, en daarna gaat bij mij de knop om. We hadden gelukki al snel een band. Adèle is een geweldige vrouw, het was fijn om met haar te werken.”
Seydoux kende Julie Maroh’s strip Le blue est une couleur chaude, dus ze wist min of meer wat er van haar werd verlangd. “Het gaat om de liefde tussen twee jonge mensen. Om twee vrouwen in dit geval, maar het hadden ook een vrouw en een man kunnen zijn. Ik was er niet bang voor; ik wilde mijn grenzen verleggen.”
Toch waren er talrijke momenten dat ze compleet gebroken was, vervolgt Seydoux. Fysiek én mentaal. “Het was zo intens en Abdel was zo veeleisend. Het was veel meer dan een baan; het was totale toewijding. En het ging maar door. Ook na een goeie scène, ook als hij tevreden was, wilde Abdel meer. ‘Probeer dit nog eens’ zei hij dan, ‘Probeer zus, probeer zo. Opnieuw, opnieuw, telkens maar weer’.”
Exarchopoulos wist soms niet eens dat camera’s draaiden. “Op een vrije dag was ik in de trein op weg naar een andere locatie in slaap gevallen. Toen ik wakker werd, draaide de camera’s alweer. ‘Ga gewoon door met wat je van plan was’, zei Abdel. ‘Ga naar het toilet, trek je niks van ons aan’. Hoe langer de opnamen duurden, hoe verder we afweken van het boek en hoe meer plek er werd ingeruimd voor onze eigen ervaringen, voor ons eigen leven.”
Omdat ze erg zelfbewust is, waren er momenten waarop het moeilijk was zichzelf te vergeten, aldus Seydoux. “Ik dacht vaak dat ik het niet kon, dat ik niet verder kon. Maar het moest. Ik had nu eenmaal een contract getekend. Hetzelfde gold voor Adèle. Omdat ik veel ervarener was, heb ik geprobeerd haar zo goed mogelijk te helpen.”
Seydoux denkt achteraf dat het hielp dat de intiemste scènes niet met een man, maar met een vrouw waren. “Voor de opnamen heb ik me wel afgevraagd of ik beschaamd zou zijn, maar het viel mee. Het hielp dat Adèle en ik het goed konden vinden. En het hielp dat we hetzelfde lichaam hadden. En toch was het soms pijnlijk. Er waren momenten dat ik er echt genoeg van had. Ook van de seks. Het was zo zwaar: je bent in de weer in een kleine ruimte, met camera’s die geen centimeter wijken en een regisseur die geen centimeter wijkt. Ik voelde me soms net een prostituee, ondanks de ‘fake pussy’s’ die we voor hadden. Je dacht toch niet dat het allemaal echt was?! Ik ben actrice! Ik ga niet met iemand naar bed voor de camera!”
Exarchopoulos kan zich nauwelijks druk maken om het homoseksuele aspect. “Voor mij gaat La vie d’Adèle niet over homoseksualiteit, de film vertelt een universeel verhaal over menselijkheid, over liefde en tolerantie. Er daarbij: er zijn wel belangrijker problemen op de wereld dan wie er met wie neukt. Mannen met mannen of met vrouwen of met dieren… wat maakt het uit. We moeten ophouden elkaar op zo’n manier te beoordelen, er zijn zoveel serieuzere problemen die onze aandacht vragen.”
Het is een manier van denken die Exarchopoulos van huis uit heeft meegekregen. “Ik bezie het leven met open vizier, net als mijn ouders, met wie ik alles kan bespreken. We zijn het vaak eens, maar kunnen het ook hartstochtelijk oneens zijn. En toch laten ze me vrij om te doen waar ik gelukkig van word. Maar eerlijk is eerlijk: toen ik tijdens de première naar mijn vader keek, was ik toch een beetje bang. Het was achteraf nergens voor nodig, hij vond het prachtig.”
La vie d’Adèle – Chapitre 1 & 2 van Abdellatif Kechiche draait nu in de Nederlandse bioscopen. Op zondag 13 oktober om 13.00 uur is in EYE voorafgaand aan La vie d’Adèle een debat over het rumoer dat rondom de Gouden Palm-winnaar. EYE vertoont ook vier eerdere films van Kechiche: La faute à Voltaire (2000), L’esquive (2003), La graine et le mulet (2007) en Vénus noire (2010).
