De Israëlische magiër Magus Cagliostro bedacht een escapegame voor het Rijksmuseum
“De waarheid wordt niet onder stoelen of banken gestoken,” fluistert een secret adviser, als het groepje puzzelaars wel heel lang naar het model van de negentiende-eeuwse driedekker Neptunes blijft staan kijken. De goede verstaander weet genoeg; de clou bevindt zich niet in het schip, maar onder het bankje vóór het schaalmodel. Als ze het extra regeltje onder de Engelse beschrijving van het werk hadden gelezen, hadden ze het ook kunnen weten: Is the truth maybe hidden underneath the benches?
Het Rijksmuseum heeft sinds deze week zijn eigen escapegame, waarin deelnemers worden uitgedaagd een geheime formule uit een eeuwenoud boek veilig te stellen. Het spel is ontwikkeld met de Israëlische magiër-gameontwikkelaar Magus Cagliostro (‘Impossible is only a degree of difficulty’ staat er op zijn visitekaartje) en de Nederlandse scenarioschrijver Luuk van Bemmelen.
Cagliostro, die eerder escaperooms creëerde en games maakte voor vier Israëlische musea, bedacht een verhaal rond de achttiende-eeuwse Italiaanse avonturier Alessandro Cagliostro, die zich bezighield met alchemie en het occulte. “Hij is wegens vrijmetselarij ter dood gebracht door de inquisitie; zijn veroordeling is ondertekend door zes pausen. Toen ik voor onderzoek naar het Rijksmuseum kwam, mocht ik een prachtig boek uit de bibliotheek inzien waarin Cagliostro wordt genoemd. Dat was het begin van mijn eigen speurtocht.”
Vervolgens kreeg Magus Cagliostro – hij heeft het Rijksmuseum eenmaal eerder bezocht toen hij 16 jaar was – een rondleiding door het museum. “Van de allerbeste gids, die al 31 jaar in dienst is. Ik vroeg hem wat het betekent om het museum binnen te gaan. Hij antwoordde dat er iets met je moet zijn gebeurd als je weer naar buiten gaat; dat je een transformatie moet ondergaan.”
“Hij wees me op twee beelden in het prachtige gebouw van Pierre Cuypers. Bij de entree staat een kop met grote oren, die duidelijk maakt dat je je ogen en oren moet openhouden. En bij de uitgang staat een kop met vleugels. Door alles in je op te nemen, word je verlicht. Na een museumbezoek voelt het alsof je kunt vliegen.”
Er zijn twee niveaus: ‘ontdekkers’ is geschikt voor families met kinderen vanaf een jaar of zes, ‘experts’ is voor iedereen die van een uitdaging houdt. Ontdekkers zijn minimaal anderhalf uur bezig, schat Cagliostro. De speurtocht voor experts duurt meer dan twee uur. In beide gevallen wordt de bezoeker met plattegronden en andere papiertjes met aanwijzingen kriskras door het museum geleid.
“Het is geen escaperoom – bezoekers zitten niet vast in een ruimte -, maar een spel met puzzels,” benadrukt Cagliostro. “De belangrijkste regel is dat mensen niks mogen aanraken, de speurtocht moest zich dus rondom de kunst afspelen. Gebieden waar het sowieso al druk is, zoals voor De Nachtwacht of Het Melkmeisje, heb ik vermeden; het is de bedoeling dat je door het spel naar kunstwerken kijkt die je anders voorbij zou lopen. En ik heb natuurlijk naar werken gezocht die iets te maken hebben met alchemie en transformatie.”
Als hij terug is in Israël gaat Cagliostro een game ontwikkelen voor het Israël Museum in Jeruzalem. “Het grote verschil is dat iedereen hier zo ontzettend slim is.” Hij lacht. “Dat is een probleem. Ze maken het hier veel moeilijker dan het is. Daarom is het belangrijk dat ook kinderen meedoen.”
“Ik zal je een voorbeeld geven: op een van de overtrekpapiertjes staat dat elk verhaal twee kanten heeft. Dat betekent simpelweg dat je beide zijden moet gebruiken. Kinderen begrijpen dat meteen, maar de meeste volwassenen komen daar niet op.”
De game is t/m 2/9 te spelen in groepen van 2 tot 5 personen. 17, 77 euro per groep (boven op de normale toegangsprijs), reserveren via Rijksmuseum.nl.
