De geperfectioneerde imperfectie van Morgan Betz
Rudimentaire handen, monden en expressieve gebaren in zwart, blauw en wit, door elkaar heen, gewichtsloos, op een enorm geel doek. Het doet denken aan de papierknipsels van Matisse, het intense blauw aan de werken van Yves Klein.
Kabuki heet het doek, het is geschilderd door Morgan Betz (Amsterdam 1974). Of beter: Betz knipte en sneed de vormen, smeerde ze in met acrylverf en stempelde ze op het doek. Kleur voor kleur. Ook het enorme gele vlak, waarin de vormen zijn uitgespaard, is gedrukt en niet rechtstreeks op het doek aangebracht. Er kwam geen kwast aan te pas. Je kunt zien dat de vormen op de grond van Betz’ atelier moeten hebben gelegen: hier en daar is het doek vuil, rafelig. In het zwart is als je goed kijkt een voetafdruk zichtbaar. Soms overlappen de kleuren een beetje, aan de linkerkant van het doek past het geel net niet. De geperfectioneerde imperfectie.
De oorsprong van Kabuki kan worden gevonden in een artist-in-residency in Japan, waar Betz een kabuki-voorstelling zag, een traditionele vorm van toneel waarin de spelers razendsnel van kleding en make-up wisselen. Ook is hij geïnspireerd door de Japanse kunstenaar Katsushika Hokusai, vooral bekend van zijn fameuze houtsnede De grote golf van Kanagawa, van wie hij eind 2011 een overzichtstentoonstelling zag in zijn woonplaats Berlijn.
En misschien komt de inspiratie wel uit zijn jeugd: Betz’ Nederlandse moeder werkte een blauwe maandag in de posterwinkel van het Stedelijk Museum, en hij meent zich te herinneren dat hij destijds dagenlang in het museum ronddwaalde, en Matisse en Klein veel indruk op hem maakten, net als Andy Warhol en Martial Raysse’s vrouwenportret met neon lippen Peinture à haute tension.
Al Betz’ werken kennen een lange aanloop; er gaan maanden, soms jaren van onderzoek aan vooraf. Zijn productie is dan ook laag, bij Willem Baars Projects zijn slechts acht werken – grote, vitale, tactiele werken, dat wel – te zien die hij de afgelopen anderhalf jaar maakte, naast vier kleinere voorstudies.
Er hangt een verrukkelijk speels werk in viezig grijs en dito zwart, waarin twee slungelige benen te herkennen zijn. De ruimte ertussen vormt een doorkijkje naar een besneeuwde berg, zo lijkt het, maar het kan even goed een vrouwenlichaam zijn met een borst met een enorme tepel. Ll heet het, naar LL Cool J.
Ook heel mooi is Day. Het lijkt een abstract werk: een gele cirkel in een blauw veelvormig vlak op een rode achtergrond. Het is een jeugdherinnering: Betz’ Amerikaanse vader had een loft in de Bowery in New York; als hij buiten op de grond lag en naar boven staarde, zag hij de contouren van de gebouwen, de blauwe lucht en de gele zon.
Zo valt er in ieder werk van alles te ontdekken, van gelukskoekjesspreuken opgebouwd uit letters die bestaan uit roze bananen tot weggeschilderde teksten van hardrock-albums, van een vogeltje met een stukje hout als snavel tot een schilder die verfdruppels huilt.
Wat dat dan weer te betekenen heeft?
Transformer van Morgan Betz. T/m 4/4 in Willem Baars Projects, Hoogte Kadijk 17.
