De Best Verzorgde Boeken zijn vooral keurig en degelijk
33 Boeken verdienen volgens een deskundige jury het predicaat ‘best verzorgd’; ze zijn nu te zien in het Stedelijk Museum. Het zijn vooral keurige, degelijke boeken die de jury (twee ontwerpers, twee drukwerkbegeleiders en een drukker) selecteerde. In geen enkel geval is de grens opgezocht; geen enkel vormexperiment werd uitverkoren, ook e-books ontbreken opnieuw.
Zo koos de jury wel het fraaie, vuistdikke fotoboek Via PanAm van Kadir van Lohuizen (“een state of the art reisverslag (…) bomvol en uitgebalanceerd tegelijk”, aldus de jury), maar wordt de veel innovatievere app die aan het boek voorafging niet eens genoemd (het project is overigens ook een verdieping hoger te zien, in de expositie On the Move – Verhalen in hedendaagse fotografie en grafische vormgeving).
Er zijn opvallend veel boeken over vormgeving uitverkoren, en zoals ieder jaar koos de jury een aantal kinderboeken in retro-vormgeving en een aantal romans zonder kraak of smaak. Maar Judith Schalansky’s De atlas van afgelegen eilanden, die ik destijds vooral kocht vanwege de fraaie vormgeving, ontbreekt dan weer. Waarschijnlijk omdat de vorm van dat boek uit de koker van de auteur komt, en die is Duits.
De met de Johannes Vermeer Prijs 2014 bekroonde meestervormgever Irma Boom is, zoals ieder jaar, uitstekend vertegenwoordigd: op elke tafel ligt een boek van haar hand. Boom deed de vormgeving van het fotoboek Rijks museum, waarin Wijnanda Deroo de verbouwing van het museum vastlegde (de jury prijst de ‘beheerste eigenzinnigheid’), van het naslagwerk 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis (‘een wonder van proportionering’) en van Irma Boom. The architecture of the book (‘biedt volop stof tot nadenken over het boek en zijn proporties’).
Die laatste keuze is opmerkelijk; het betreft een licht gewijzigde herdruk én een een XXL-versie van een catalogus uit 2010, die destijds door de jury werd genegeerd. De jury van 2013 ging voorbij aan twee nóg bijzondere boeken: noch Booms Rijksmuseumgids, noch haar boek over Chanel No. 5 werd uitverkoren.
Het kan natuurlijk zijn dat Chanel No. 5 – waarin geen inkt is gebruikt; alle tekst en afbeeldingen zijn aangebracht door middel van een blindpreeg – niet is ingestuurd door de uitgever (de lijst met inzendingen is helaas niet openbaar), maar dan had ik er om gevraagd als ik in de jury zat. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat het boek door de jury ter tafel is gebracht, maar dat de eis om, in geval van uitverkiezing, over acht exemplaren te kunnen beschikken, bij deze exclusieve uitgave een beletsel was.
In dat geval moeten de reglementen van de Best Verzorgde Boeken maar eens worden aangepast.
De Best Verzorgde Boeken 2013. T/m 15 februari 2015 in het Stedelijk Museum.
