Mistakes I’ve Made van Sarah van Sonsbeeck bij Annet Gelink: met een beetje geluk verlaat je niet alleen geestelijk verrijkt de galerie
Kunstenares Sarah van Sonsbeeck is gebiologeerd door ruimte, en in het bijzonder de persoonlijke ervaring van die ruimte, in relatie tot geluid en stilte. Of beter: het gebrek aan stilte. ‘Architect van het antigeluid’ wordt Van Sonsbeeck wel genoemd.
Dat zit zo: na een studie architectuur aan de TUDelft en een werkzaam bestaan als architect ging Van Sonsbeeck (Utrecht 1976) in 2002 naar de Gerrit Rietveld Academie. Toen ze in 2006 bezig was af te studeren, lag ze ’s nachts vaak wakker door de herrie van haar buren. Van Sonsbeeck realiseerde zich dat ze als architect had geleerd dat huizen muren hebben die bepalen wat van jou is en wat van de ander, maar dat die muren de immateriële grenzen van de eigenaar helaas niet afbakenen.
Uit wanhoop stuurde ze een brief waarin ze haar buren sommeerde dat deel van haar huur te betalen dat ze met hun stemmen, ruzies en muziek innamen in háár huis. De buren reageerden niet, maar Van Sonsbeeck ontdekte wat kunst voor haar kon betekenen.
Stilte bleef sindsdien haar thema. Ze maakte onder meer een Faraday-tas (vernoemd naar de Britse natuurkundige en Nobelprijswinnaar Michael Faraday), die alle stralingen blokkeert, waardoor je dus even niet bereikbaar bent als je je mobieltje erin opbergt, en – volgens hetzelfde principe – een zilverkleurig Faraday-tentje.
In oktober 2013, kort voor de opening van haar expositie in De Nederlandsche Bank, was Van Sonsbeeck in de weer om panelen te voorzien van zwarte, peperdure, in de Verenigde Staten bestelde (de EMF Safety Superstore levert ook ondergoed en boerka’s die je tegen straling beschermen) ‘Farady-paint’; verf met stukjes metaal erin die radiogolven tegenhouden, en volgens sommige bronnen is gebruikt in verschillende vertrekken in het Pentagon.
Bijzonder mooi vond ze het werk niet, ook niet nadat ze het paneel nog eens had overgeschilderd. Terwijl het in haar atelier stond te drogen, begon Van Sonsbeeck een van haar vergulde objecten te poetsen en polijsten met een kwast. Doordat het raam open stond, belandden er fijne goudschilfers op het natte, zwarte vlak. Met dank aan de wind c.q. het toeval zag het paneel er uit als een sterrenhemel.
De zes sterrenhemels (het zevende is aangekocht door DNB) hangen naast het goud geschilderde object waar de schilfers en het gruis van afkomstig zijn. Het zijn allemaal objecten en materialen die geluid tegenhouden of verstrooien: Ohropax-oordopjes, eierdozen en ander vormige akoestische panelen. De combinaties van vergulde readymades en inktzwarte panelen zijn niet alleen zeer fraai, verfijnd-poëtisch en kwetsbaar (bij het minste zuchtje wind valt er gruis naar beneden), ze zijn ook schrander en praktisch; ze helpen immers je interieur data-stiller te maken.
Onder de noemer Mistakes I’ve made toont Annet Gelink Gallery verder zeven lenzen, waarvoor Van Sonsbeeck zich (aan de hand van een YouTube-filmpje) de kunst meester maakte om achter glas te vergulden. De transparantie en het gladde oppervlak van het glas zorgen voor een ongeëvenaarde glans en schittering; tegelijkertijd accentueert het de stofjes en andere oneffenheden die tussen het bladgoud en het glas zitten.
Maar het meest prikkelde werk is een verstuiver, die minuscule deeltjes bladgoud de ruimte in blaast. Het werk kleeft zich vast aan de architectuur van de galerie én aan de bezoekers, als een fijn laagje stof. Met een beetje geluk verlaat je niet alleen geestelijk verrijkt de galerie, maar ben je ook écht een ietsiepietsie rijker als je weer buiten staat. Totdat er een windje opsteekt…
Mistakes I’ve Made van Sarah van Sonsbeeck. T/m 1/3 in Annet Gelink Gallery, Laurierstraat 189.
