Schrander spel met Hollywood-clichés
Terwijl Sunset Boulevard beetje bij beetje oplicht onder de koplampen van een auto die zich een weg door de nacht baant, vertelt een scenarist over zijn in het slop geraakte carrière: “Ik zat daar maar originele verhalen te schrijven. Maar ik was het kwijt. Misschien waren ze niet origineel genoeg. Misschien waren ze wel té origineel. Wat ik wel wist, was dat ze niet verkochten.”
Hij doet denken aan tientallen films, maar de voice-over is gemodelleerd naar die van Joe Gillis, de verteller uit Sunset Blvd., Billy Wilders klassiek geworden film noir uit 1950. Bij het Amsterdamse kunstenaarsduo Persijn Broersen & Margit Lukács dient hij als opmaat naar een verhaal over de echte wereld en Hollywood, over realiteit, massamedia en fictie.
De twee studeerden aan het Sandberg Instituut en de Rijksakademie en maakten naam met hun herinterpretatie van de Disney-klassieker Bambi – maar dan zonder alle beesten en zonder het verhaal. Voor Beyond Sunset & Sunrise – die in galerie Akinci wordt vertoond als onderdeel van hun solotentoonstelling The Sun that Never Set – gaan Broersen & Lukács niet alleen aan de haal met Sunset Blvd., maar putten ze ook uit andere Hollywoordklassiekers, zoals All About Eve (Joseph L. Mankiewicz, 1950), The Last Picture Show (Peter Bogdanovich, 1971) en Wild at Heart (David Lynch, 1990). ‘En meer’, zoals op de aftiteling vermeld staat.
Maar Beyond Sunset & Sunrise is niet bedoeld als zoekplaatje; als spelletje voor filmbuffs. Het is een even fraai als snedig commentaar op onze maatschappij die steeds virtueler wordt, en in het bijzonder op de rol die Hollywood daarin speelt.
Zoals Hollywood een virtuele werkelijkheid creëert waarin de kijker zich kan onderdompelen, creëren Broersen & Lukács hun eigen droomwereld. Met filmische middelen die ze hebben afgekeken uit iconische producties, en met acteurs en actrices die hun sporen hebben verdiend in Hollywood. Ook de dagelijkse realiteit van de hoofdrolspelers kreeg een plek in de film; de opnames vonden plaats in de villa van Nancy Ferguson, die werkte met David Lynch. (Ze kocht ’m trouwens van Brian de Palma, de regisseur van films als Carrie en Blow Out.)
De intrigerende kortfilm wordt in Akinci gecombineerd met werken die er op het eerste gezicht niets mee te maken hebben. Maar schijn bedriegt. Les Zones Terrestres, het droomlandschap dat is afgedrukt op de binnenmuren van een houten hutje in het midden van de galerie, is, zo stellen de makers, een verwijzing naar de allervroegste virtuele werkelijkheden: in de 19e eeuw konden mensen die het zich konden permitteren zich met panorama’s omringen door elke gewenste wereld.
Het oneindig landschap van Broersen & Lukács is gemaakt in de computer. De 3D-computermodellen van het utopische, allesomvattende landschap zijn laag voor laag gereconstrueerd en vervolgens gezeefdrukt op blankhouten panelen.
Details uit het landschap zijn afgedrukt als ‘unieke’ schilderijen, die de algoritmen zichtbaar maken waaruit de bergen, blaadjes en bomen zijn opgebouwd. Ze hangen op spaarzame stukken witte muur, de rest is voorzien van behang met motieven die zijn ontleend aan de ‘sprookjesfilms’ The Wizard of Oz, E.T. the Extra-Terrestrial en Avatar.
Ook dit zijn geen letterlijke verbeeldingen; het zijn hun herinneringen aan de films, de stukjes die in de hoofden van Broersen & Lukács zijn achtergebleven. Het gezeefdrukte behang is te koop. Wie wil, kan zich thuis onderdompelen in de gordiaanse knopen, die – reep aan reep – patronen vormen als een eindeloze cerebrale cortex.
The Sun That Never Set van Persijn Broersen & Margit Lukács. T/m 21/12 bij Akinci, Lijnbaansgracht 317.
