jpekker

Volwassen griezelfilm voor kinderen

“Een half uur is natuurlijk een onmogelijke lengte: het is te kort als hoofdfilm en te lang voor een voorfilm. Tijdens de productie is me ook meer dan eens gevraagd of ik er geen lange film van kon maken. Dat was misschien wijzer geweest, maar ik heb geluisterd naar het project en een half uur is precies goed. Het is een geweldige kick dat The Monster of Nix nu voor de prijs van een half bioscoopkaartje als ‘stand alone’ in de bioscoop te zien is. Daarmee toont de distributeur echt ballen.”

The Monster of Nix is een dertig minuten durend, geanimeerd, existentialistisch musical-sprookje, gemaakt door de Amsterdamse filmmaker, beeldend kunstenaar en muzikant Rosto, waarin de tienjarige Willy op zoek gaat naar zijn spoorloos verdwenen oma en terecht komt in een bizar universum waar griezelverhalen in eieren worden bewaard. Rosto werkte meer dan zes jaar aan de overrompelend, hallucinerende combinatie van live-action en animatie. “Het was bedoeld als klein project, een tussendoortje, en ik was van plan om nu eens niet alles zelf te doen. Maar uiteindelijk heb ik natuurlijk toch op elk gebied het voortouw moeten nemen. Wat niet wil zeggen dat ik alles alleen heb gedaan. In tegendeel. Ik wist me doorlopend omringd met hele fijne, getalenteerde mensen.”

Zijn zoon Max – hij was zes toen Rosto aan het project begon – was bij álle fasen van het productieproces betrokken. “Hij was nieuwsgierig naar mijn mythologie. Uit zijn vragen is Willy’s avontuur voortgekomen. Als Max iets niet goed vond, heb ik het aangepast. Ik maak mijn films in de eerste plaats voor mezelf; ik heb ze nooit gemaakt met een bepaald publiek in gedachten, maar dit keer dus wel. Het is misschien daardoor wel mijn meest toegankelijke film geworden: geschikt voor kinderen, en tóch een echte Rosto.”

Max stond ook model voor het hoofdpersonage Willy. “Deels”, nuanceert Rosto. “Willy is een mix van Max en Kurt Corbain. Hij heeft lang blond haar en draagt een jurkje. Hij is eigenwijs, maar niet standaard-eigenwijs, zoals je in veel animatiefilms ziet. Zijn oma heeft een drumstel in de kamer staan, en Willy rock ‘n’ rollt met haar. Dat vind ik interessant. Met een paar dingetjes een complex personage neerzetten.”

Willy wordt gespeeld door een actrice die tijdens de opnames was voorzien van extensies en een enorme, 4 kilo zware, expressieloze prothese over haar hoofd, waar het gezicht vervolgens in is geanimeerd. “In eerste instantie dacht ik een poppenfilm te maken, want ik wilde wel eens wat anders. Ik wilde weg bij die beeldschermen en ontsnappen aan de digitale goochelshow. De focus hoort te liggen op de content, op het verhaal, ook al is dat in mijn geval een nogal rekbaar begrip.”

Hij wil geen verhaaltjes voor het slapengaan vertellen, maar optimaal gebruikmaken van de mogelijkheden van de cinema. “Ik werk heel intuïtief, dat komt door mijn achtergrond in de muziek, denk ik.” Kinderen voelen dat goed aan, merkte Rosto tijdens nagesprekken op het Cinekid, waar zijn ‘arthousefilm voor kids’ eerder te zien was. “Of ze alles oppikken van de existentialistische boodschap weet ik niet, maar er is geen kind dat aan zichzelf twijfelt. Volwassenen wel; die denken dat ze een film moeten begrijpen zoals de maker het bedacht heeft. Maar het gaat erom hoe jíj het ziet.”

Tijdens zijn zoektocht naar zijn oma stuit Willy onder meer op een bange boswachter met de stem van regisseur Terry Gilliam. “Die ken ik al tien jaar; hij is een goede vriend. Terry heeft de pech dat hij nooit ‘nee’ kan zeggen. Hij was heel nerveus en werkte zich compleet in de nesten tijdens de opnamen. Hoewel hij naar eigen zeggen ooit in een koor heeft gezongen, bakte hij er niets van. Hij vond dat aanvankelijk verschrikkelijk, maar voor de film was zijn gepiep juist fantastisch, zijn personage is namelijk een nerveus wrak. Gelukkig vertrouwde Terry op mijn regie, en begon hij de humor er van in te zien. ‘Misbruik me maar’ zei hij toen.”

Naast Gilliam is ook Tom Waits te horen in The Monster of Nix; hij leende zijn raspende stemgeluid aan Virgil, een onbetrouwbare zwaluw met een stropdas en mensenhanden “Hem kende ik niet persoonlijk. We hebben gebeld en hij bleek gecharmeerd van mijn werk. In zijn studio bij San Francisco hebben we in een dag zijn deel opgenomen.”

Ook Rosto’s levenspartner Suzie Templeton nam een stem voor haar rekening. Zij won in 2008 met Peter and The Wolf de Oscar voor Beste Korte Animatiefilm. In dezelfde categorie is nu The Monster of Nix ingestuurd; eerder werden Rosto’s Jona/Tomberry en (The rise and fall of the legendary) Anglobilly Feverson ook al ingezonden namens Nederland. Of drie keer scheepsrecht is, waagt Rost te betwijfelen. “Ik maak me geen illusies. De nominaties zijn meestal onvoorspelbaar: de mooiste films vallen soms buiten de prijzen, terwijl tussendoortjes er met de hoofdprijs vandoor gaan. De geschiedenis leert bovendien dat mijn films niet van die prijswinnaars zijn. Het zijn gelukkig wel blijvertjes.”

The Monster of Nix is te zien in Eye.