Voetbalfilms in alle soorten en maten
Scheidsrechter Martin Hansson zal zich de laatste minuten van de verlenging van de kwalificatiewedstrijd tussen Frankrijk en Ierland, op 18 november 2009 in Parijs, zijn leven lang herinneren. De Zweed, gewaardeerd FIFA-official sinds 2001, zag over het hoofd dat de Franse aanvoerder Thierry Henry de bal in het Ierse strafschopgebied met zijn hand binnenhield voordat hij William Gallas in staat stelde de gelijkmaker binnen te koppen. Frankrijk, en niet Ierland, kwalificeerde zich vervolgens voor het WK in Zuid-Afrika.
Henry’s handsbal is het breekpunt in de boeiende, half uur durende documentaire The Referee (Rättskiparen), waarmee vrijdagavond in het Ketelhuis het voetbalfilmfestival Kicking and Screening van start gaat. Documentairemaker Mattias Löw volgde zijn landgenoot al vanaf het begin van 2009; het moment dat de pas gescheiden, gewezen brandweerman door de FIFA werd aangewezen voor het WK. De ijdele, gedreven Hansson werkte maar al te graag mee, aan wat een aaneenschakeling van hoogtepunten had moeten worden.
En hij verschuilt zich niet, het moet gezegd: daags na zijn blunder belt Hansson Löw om uit te leggen wat er volgens hem is gebeurd. Ook collega-scheidsrechters, de scheidsrechterbaas, sportjournalisten, zijn arme moeder en de buren komen aan het woord. Sportcommentator Leo Driessen, die het incident van dichtbij meemaakte, zal in Het Ketelhuis commentaar leveren; andere deskundige gasten zijn schrijver Simon Kuper en Janneke van der Horst, Ajax-volger voor Het Parool.
Op de openingsavond wordt nog een handvol andere korte voetbalfilms vertoond, waaronder het veelvuldige bekroonde Ana’s Playground, het fraaie kunstfilmpje Kadoregel (een stukje voetbalwedstrijd waaruit de bal is weggepoetst) en Vlaamse velden. In deze schitterende beeldenstroom toont Hans van der Meer net als in zijn voetbalfoto’s zijn bijzondere oog voor details. Van der Meer – hij komt zijn film zelf inleiden – volgt de bal niet, maar zoomt in op het randgebeuren: het controleren van de noppen, slecht getrokken lijnen, lelijke shirts, een dartel paard achter de reclameborden, en spelers die doen alsof ze duizend doden sterven.
Zaterdag zijn er films te zien rond het thema ‘voetbal en samenleving’, zoals de weergaloze documentaire Het laatste Joegoslavische elftal van Vuk Janic en 90 Minutes: the World Cup of NYC van Ab Winsemius, de organisator van Kicking and Screening. Voordat hij naar New York verhuisde was Winsemius “algemeen beleidsmedewerker” bij de KNVB en werkte bij het Amsterdamse reclamebureau KesselsKramer. In 90 Minutes combineert hij al zijn passies: het is een portret van de stad aan de hand van portretten van New Yorkers uit de 32 landen die in 2006 meededen aan het Wereldkampioenschap in Duitsland.
Zondag gaat het over ‘voetbaldromen’ en staan onder meer de fijne jeugdfilm Le ballon d’or van Cheik Doukoure (Afrikaans jochie wordt profvoetballer met behulp van wat magie) en de magistrale documentaire Nr. 14: Johan Cruijff van Maarten de Vos op het programma.
Nadat er met het bord op schoot naar Studio Sport kan worden gekeken, is er een bijzonder toetje: Forza Bastia ou l’ile en fete, een weinig vertoonde documentaire die Jacques Tati in 1978 op verzoek van de voorzitter van Bastia maakte over de verregende Europa Cup 3-finale van tussen Bastia en PSV. Het materiaal werd in 2002 geordend door Tati’s dochter Sophie Tatischeff. Johnny Rep, oudspeler van Bastia, komt herinneringen aan het duel ophalen.
De Franse acteur, regisseur en komiek Jacques Tati was ook de inspiratiebron voor de mooie poster van Kicking & Screening, een vrije variatie op Les Vacances de M. Hulot. In die klassieker wordt overigens getennist en gekanood; de enige bal waar meneer Hulot mee speelt, is een strandbal…
Kicking and Screening. Van 21 t/m 23 januari in Het Ketelhuis. De opbrengsten uit de kaartverkoop gaan naar de Johan Cruyff foundation.
