Tarantino kan het nog
Shosanna (Mélanie Laurent) maakt zich op voor haar heldendaad
‘We’re in the killin’ Nazi business. And business is a-boomin!’ Luitenant Aldo Raine, een rauwdauw met de kaaklijn van Marlon Brando in Apocalypse Now en een enorm litteken op zijn hals, weet het mooi te vertellen. Zijn Amerikaans-Joodse gevechtscommando is met slechts één doel in het door de nazi’s bezette Frankrijk gedropt: zoveel mogelijk ‘nazi-zwijnen’ scalperen. Hun hersens worden kapotgeslagen met een honkbalknuppel, hun kelen doorgesneden. Onderwijl staan de andere leden van de elite-eenheid lachend een broodje te eten. Wie wordt gespaard, krijgt een hakenkruis in zijn voorhoofd gekerfd.
Quentin Tarantino is terug. En hoe. Inglourious Basterds is een glorieuze revanche op zijn teleurstellende B-film Death Proof. Het scenario is intelligent, de monologen en dialogen zijn onnavolgbaar, zijn regie is wervelend. Christoph Waltz (die vooral in Duitse krimi’s speelde) steelt de show als SS-kolonel annex talenwonder Hans Landa, en werd op het festival van Cannes verdiend bekroond als beste acteur, maar ook de andere acteurs maken ware kunststukjes van hun rol.
Brad Pitt overtuigt als Lt. Aldo Raine (die Indianenbloed door zijn aderen heeft stromen), Martin Wuttke (eerder te zien als Joseph Goebbels in Margarethe von Trotta’s Rosenstraße) maakt een volstrekte karikatuur van Adolf Hitler. Daniel Brühl is een prachtige quasi-bescheiden ijdeltuit van een soldaat, en de Franse Uma Thurman-look-a-like Mélanie Laurent is een ontdekking als de jonge, beeldschone Joodse Shosanna Dreyfus, die ternauwernood aan Landa is ontsnapt en sedertdien in de buurt van Parijs een bioscoop runt.
In de eerste drie hoofdstukken van het ruim tweeënhalf uur durende Inglourious Basterds worden alle hoofdrolspelers geïntroduceerd, in tergend lang uitgespeelde scènes. In hoofdstuk vier en vijf komt alles en iedereen op een magistrale manier samen.
Er zijn virtuoze terzijdes, waarin bijvoorbeeld wordt uitgelegd hoe licht ontvlambaar nitraatfilms zijn, en talrijke cinefiele verwijzingen. Gedachten komen kort in beeld, met chocoladeletters en pijltjes worden personages als Joseph Goebbels en Martin Bormann geduid. De muziek is, zoals altijd bij Tarantino, heerlijk: veel Ennio Morricone. David Bowies Cat People (Putting Out Fire) belandde onder een schitterende scène waarin Shosanna zich opmaakt voor haar heldendaad.
Inglourious Basterds – Tarantino ontleende de foutgeschreven filmtitel aan Enzo G. Castellari’s Quel maledetto treno blindato (The Inglorious Bastards) uit 1978, een rip-off van Robert Aldrich’s The Dirty Dozen – is een (spaghetti)western gecombineerd met een oorlogsdrama, men-on-a-mission-actie vervlochten met een Franse praatfilm. Het is een sprookje over de Tweede Wereldoorlog en een Joodse wraakfantasie ineen, en een ode aan de magie van de cinema: Tarantino gebruikt het medium om de geschiedenis te herschrijven.
Dat is nog reuze grappig ook – als je je er tenminste overheen kunt zetten dat je naar een vette, zeer gewelddadige actiefilm over de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging zit te kijken.
