Stick or Twist van Aukje Dekker: de koper bepaalt of het schilderij ‘af’ is
De vraag wanneer een schilderij af is, vormt het prikkelende uitgangspunt voor de expositie Stick or Twist van Aukje Dekker. Normaal bepaalt de schilder dat zijn werk klaar is, een enkele keer bemoeit een vriend of galeriehouder zich er tegenaan, maar Dekker laat haar kopers zelf bepalen wanneer hun schilderijen helemaal naar wens zijn.
Dekker schreef twintig kopers aan – kunstverzamelaars, kunstenaars, schrijvers, moeders –, die ieder 150 euro betaalden voor een leeg doek, waarop in fases een kunstwerk zal ontstaan. Na elke stap heeft elke individuele koper de keuze: stick (stoppen) or twist (doorgaan). Elke nieuwe fase kost de koper 50 euro bovenop de 150 euro voor het lege canvas.
Dekker (Rotterdam 1983) studeerde cum laude af aan de Rietveld Academie en voltooide masterstudies aan het Sandberg Instituut en het Central Saint Martins in Londen. Wat ze ook doet – Dekker beoefent alle mogelijke vormen van hedendaagse kunst, van fotografie en schilderkunst tot installatie, video, collage en performance – het draait steevast om het menselijke streven naar waarde, betekenis en authenticiteit.
Zo maakte Dekker al eens 24 dezelfde olieverfschilderijen, omdat ze wilde onderzoeken of de doeken meer of minder waard zouden worden naarmate de oplage groter werd. Meer, luidde haar conclusie; het was een waardeloos schilderij, maar door het concept heeft Dekker ze desalniettemin bijna allemaal verkocht.
Vervolgens schreef ze een gebruiksaanwijzing om in 20 minuten een Karel Appel-achtig, abstract doek te fabriceren. Ze maakte er twintig, en prijsde ze naar haar eigen smaak; de lelijkste ging weg voor 50 euro, de duurste voor 1000 euro.
In beide gevallen ging het om schilderijen die volgens Dekker af waren, bij Stick or Twist biedt ze de kopers de mogelijkheid om in te grijpen in het maakproces. Dekker bepaalt alleen wanneer er sprake is van een ‘stap’. Dan zet ze een foto op de site van de galerie, en moeten de kopers bepalen of ze al dan niet doorgaan. Kopers stoppen, aldus Dekker, omdat ze geen geld meer hebben, omdat ze het schilderij zo mooi vinden, of omdat ze er geen vertrouwen in hebben dat het nóg mooier wordt. Schrijfster Maartje Wortel haakte na de eerste fase af omdat ze bang was dat er blauw op het doek terecht zou komen.
Inmiddels is Dekker bezig aan de vierde stap. Van modernistisch veranderde het al in abstract-grafisch in een soort van popart, met twee kort gekapte vrouwenvormen. Nu begint het echte schilderen, aldus Dekker in de tot atelier omgebouwde galerie op de Geldersekade, waar ze van een uur of tien tot een uur of zes aan het werk is, en soms ook ’s avonds.
Een van haar twee assistenten is bezig ‘Gaugain-rode’ vlakken aan te brengen achter de vrouwenfiguren. Laag na laag, op zeventien doeken. Wat er in de volgende fases gaat gebeuren, weet ze nog niet precies. “Misschien wil Marlene Dumas nog wel een stipje komen zetten op alle doeken.”
Met een beetje pech staan ze over anderhalf jaar nog te schilderen. Pas op het moment dat de laatste deelnemer besluit dat het werk af is, is het project beëindigd en worden alle werken tentoongesteld in Galerie Vriend van Bavink. Inclusief alle halffabricaten, die door de kopers als eindproduct werden gezien, waardoor als het ware de anatomie van een schilderij wordt getoond.
Stick or Twist van Aukje Dekker. In Galerie Vriend van Bavink, Geldersekade 58, t/m alle schilderijen af zijn… Het project is ook online te volgen.
