Slechts één poster maakt benieuwd naar de film
Goede bedoelingen kunnen de studenten van Lichting 2010 van de Nederlandse Film en Televisie Academie niet worden ontzegd. In tegendeel. De jongafgestudeerden zijn idealisten; hun 13 afstudeerfilms laten zien dat ze hun onderwerp bewonderen of er zielsveel van houden, en dat ze graag willen dat het publiek óók van het onderwerp gaat houden; een enkel filmpje eindigt zelfs met een website en een telefoonnummer.
Goed gemaakt zijn ze wel, maar de meeste filmpjes zijn al te braaf en bleu. En exact hetzelfde kan worden gezegd van de bijbehorende filmposters.
De meeste affiches zijn, zoals de laatste jaren gebruikelijk, gemaakt door Joost Hiensch en Susanne Keilhack van het Amsterdamse ontwerpbureau Shosho, vijf stuks, en overdaad schaadt in dit geval een beetje.
Op de poster voor de fraai gefotografeerde documentaire Winterslaap in Lukomir (over een geïsoleerd bergdorpje in Bosnië-Herzegovina) staan twee stills: op de bovenste begint het te sneeuwen; het onderste deel is bijna helemaal wit. De vlokjes zijn ook verwerkt in de filmtitel. Voor de documentaire Boos is een foto gebruikt van het motorjack van de hoofdpersoon, met een doodshoofd erop, dat ligt op een beddensprei met rozenrode hartjes. Dat zie je alleen als je de film hebt gezien, om toch een idee te geven staat er onder de filmtitel ‘Een documentaire over een mannelijk slachtoffer van huiselijk geweld’.
Op de duistere poster van de stichtelijke fictiefilm Met de dag staart de mantelzorgende, Moeder Theresa-achtige hoofdpersoon naar haar dementerende (onscherpe) vader. Het overvolle, clichérijke, Sorcerer’s Apprentice/Harry Potter-achtige affiche van de special effects-film De schaduw van Bonfatius staat Jan Decleir met een lichtgevend kruis in zijn handen. Hij kijkt bezorgd en de lucht is dreigend, maar al het overige – een enorme eik, een man met een pagekapsel die weemoedig het hoofd buigt, nog zo wat mensen – leidt alleen maar af. Op de poster van de tikje onevenwichtige mozaïekfilm Dicht bij mij vandaan staat een jochie naar een felverlichte draaimolen te staren. In een licht stuk staan de namen van de ‘sterrencast’: Kitty Courbois, Eric van den Donk, Romijn Conen, Janni Goslinga. Dat het hier om een mozaïekfilm gaat maakt het affiche op geen enkele manier duidelijk, over het genre kom je ook al niks te weten.
Zoals te doen gebruikelijk telt deze lichting ook weer regisseurs die menen hun eigen affiche te moeten vormgeven. Joost Reijmers maakte de dreigende, dus blauwzwarte poster van zijn wraakfilm Wraak, die weinig aan de verbeelding overlaat: een man met een honkbalknuppel in zijn knuisten. Johannes Hogebrink maakte er zelfs vier voor de documentaire Devotie. Dat voegt weinig toe, omdat de posters op zichzelf weinig zeggen. De plaatsing van de filmtitel is een tikje kinderachtig; in drie gevallen gaat-ie deels schuil achter een hand, op de vierde poster is om onbegrijpelijke redenen een baard over de filmtitel gefotoshopt.
Op de poster van de goed gemaakte, degelijke documentaire Rumah Tua – Een laatste reis naar het ouderlijk huis (ontwerp: Wouter Westen – Circus Family) staat de 84-jarige Molukse oma van de maakster. De standaard-typografie is keurig gecentreerd over de mooie zwart-wit foto. Al even voorspelbaar is het affiche van Ons sal altyd vriende bly (gemaakt door Pelle Asselbergs, de editor van de film). Daarop tuurt de documentairemaker, een zoon van een Nederlandse zendingswerker, over een majestueus berglandschap – ‘Gods tuin’, zoals zijn oom Kobus, een blanke, godvruchtige Afrikaner boer, het in de film noemt. Het hoeft niet allemaal zo origineel als An Inconvenient Truth of zo bijtend als Michael Moore, maar iets meer kraak en smaak had best gemogen.
De poster van Homerun (gemaakt door Jasper Terra | Gravieze Vormgeving), over een eendimensionale beursjongen die opeens van zijn geloof valt, bestaat uit een gescheurd portret van de uitstekende hoofdrolspeler Johnny de Mol. Bijzonder fraai is het niet; de aangespatieerde typografie is zelfs stuitend lelijk. Op de gestileerde poster van de tragikomedie Afrika (ontwerp: Rob Boeije) is in ieder geval iets geprobeerd: De vraag is alleen waarom precies: juist in dit geval had de fotogenieke hoofdpersoon niet misstaan, en ook het hotel van zijn ouders waar de film speelt is een plaatje. Mo, de beste fictiefilm van Lichting 2010, had ook een betere poster verdiend. Ines Cuesta maakte een zompig mozaïek waarop met veel moeite de boezemvrienden Mo en Chris. De ruggen van Mo en Chris welteverstaan. En een van de twee is een kwart slag gekanteld.
De meest intrigerende poster, de enige eigenlijk die benieuwd maakt naar de film, is van 8 hoog, ontworpen door Dwi Tirtadji. Daarop staan drie jongens, slechts gekleed in boxershort, voor een flatgebouw. De filmtitel staat ter hoogte van de achtste verdieping, in een versmald, hoog font. Wat doen die jongens daar?, vraag je je direct af. Wie het antwoord wil weten, moet de film gaan zien. Het beeld verleidt en beklijft – laat dat nu precies de functie van een filmposter zijn…
