Prachtige verbeelding van kwade demonen
De Duitse Anneliese Michel stierf in 1976 op 23-jarige leeftijd aan de gevolgen van ondervoeding en een longontsteking, nadat twee rooms-katholieke exorcisten tevergeefs hadden geprobeerd haar van duivelse machten te bevrijden. Na een geruchtmakend proces werden de priesters tot drie jaar voorwaardelijke gevangenisstraf veroordeeld.
Op basis van de zaak Michel maakte de Amerikaan Scott Derrickson vorig jaar The Exorcism of Emily Rose; een goedkope kruising tussen een horror- en een rechtbankfilm, waarin de arme Emily veelvuldig in tongen spreekt en haar lichaam in krampachtige posen vouwt. Nog geen jaar later laat de jonge Duitse regisseur Hans- Christian Schmid (Lichter, 2003; Crazy, 2001) zien dat het ook anders kan: zijn film over de doodsstrijd van een jonge vrouw is wars van effecten en opsmuk.
In Requiem heet het 21-jarige meisje Michaela. Ze gaat studeren in de grote stad, tot leedwezen van haar dominante, overbeschermende moeder, die met Michaela’s zachtaardige vader en kleine zusje achterblijft in een gat op het platteland.
In de stad maakt de godvruchtige Michaela vrienden en ze ontmoet een jongen die ze leuk vindt. Maar ze krijgt ook weer last van de epilepsieaanvallen waaraan ze sinds haar late tienerjaren lijdt. Als de (medische) wetenschap geen uitkomst biedt, raken Michaela’s diepgelovige ouders ervan overtuigd dat hun dochter bezeten is.
Het hartverscheurende psychologisch drama Requiem is gefotografeerd in hypnotiserende, bleke tinten; de eclectische soundtrack is functioneel ondersteunend, nooit dwingend. Even onnadrukkelijk aanwezig is hoofdrolspeelster Sandra Hüller, die begin dit jaar op het festival van Berlijn werd bekroond met een Zilveren Beer.
In een wonderschone scène zit Michaela op de passagierstoel naast haar beste vriendin Hanna. Ze rijden terug naar huis, na een wandeling door de natuur. Hanna heeft geprobeerd Michaela duidelijk te maken dat er geen duivel is; dat zij het zichzelf aandoet. ‘Alleen jij zit in jou’, zegt Hanna, in een poging Michaela haar medewerking aan een duiveluitdrijving uit het hoofd te praten. ‘Wat blijft er over als ze dat uitdrijven?’
Michaela staart voor zich uit. Terwijl ze rijden, werpen boomtakken donkere schaduwen op de voorruit, die donkere vlekken op Michaela’s bleke gezicht vormen. Het is een prachtige verbeelding van de kwade demonen. Ze zijn ongrijpbaar. Maar ze zijn er wel.
Requiem van Hans-Christian Schmid, vrijdag 0.20 uur, Nederland 2.
