Paul Verhoeven dingt mee naar de Gouden Palm: ‘Dit is een beloning voor stoutmoedigheid’
“Het was een gevaarlijk avontuur,” zegt regisseur Paul Verhoeven. “Ik heb een half jaar barstende koppijn gehad, van angst en vrees, omdat ik een film maakte in een andere cultuur, in een andere taal, op onbekende locaties, met allemaal andere mensen.”
Elle, de eerste Franstalige film van de Nederlandse regisseur Paul Verhoeven – gedraaid in Frankrijk, met een Franse crew – is een van de 21 films die zijn opgenomen in de prestigieuze filmcompetitie van Cannes. Het is niet voor het eerst dat Verhoeven in Cannes te zien is: in 1992 opende zijn in Hollywood gemaakte thriller Basic Instinct het festival.
Hij wordt er dan ook niet warm of koud meer van, vertelt de 77-jarige Verhoeven over de telefoon. “Nee, maar het is best leuk, natuurlijk. Vooral omdat het zo’n avontuur was. Ik mocht behalve mijn vaste assistente Mita de Groot niemand meenemen van de crew waarmee ik Zwartboek en Steekspel heb gemaakt, dus ik werkte met allemaal mensen die ik niet kende. Het voelde een beetje als vreemdgaan, zoals toen ik naar Hollywood vertrok om daar zonder enige Amerikaanse ervaring Robocop te maken. Alles was anders. En toch kreeg ik het in twee, drie maanden weer onder controle. De selectie voor Cannes zie ik als een beloning. Als een beloning voor stoutmoedigheid.”
Elle is een psychologisch portret annex thriller annex rape revenge-film, naar een script van de Amerikaan David Birke, gebaseerd op de roman Oh… van de Franse schrijver Philippe Djian. Hij draait vanaf 2 juni in de Nederlandse bioscoop.
In Elle speelt Isabelle Huppert de snoeiharde zakenvrouw Michèle, die, als ze op een nacht haar kat binnenlaat, in haar appartement wordt aangevallen en verkracht door een gemaskerde man. De dramatische gebeurtenis verandert haar leven drastisch: Michèle leert een wapen hanteren en slaapt met een hamer onder haar kussen.
“Het is zeker geen leuke film, wel een interessante,” aldus Verhoeven. “Hij is anders dan alles wat ik eerder heb gemaakt. Er wordt veel gepraat en het accent ligt op de mensen in plaats van op de handelingen; de karakters zijn belangrijker dan de incidenten. Wat dat betreft ligt Elle nog het meest in de lijn van Turks fruit, die ook op de mens was gericht. Het gaat om de relaties, er zijn wel zeven, acht gelijkwaardige belangrijke rollen. Soldaat van Oranje had dat ook wel een beetje, maar daar zaten veel meer actie en explosies in.”
Het doet Verhoeven goed dat dát herkend en gerespecteerd wordt, dat hij zichzelf nog steeds vernieuwt. En juist in Frankrijk, de bakermat van de cinema, waar hij in oktober 2015 op de cover stond van het roemruchte filmtijdschrift Cahiers du cinéma, en begin 2016 een ‘Leçon du cinéma’ gaf in La Cinémathèque Française. “Ja, dat doet me wel wat. De Fransen zijn degenen die regisseur Hitchcock in de filmcanon hebben opgenomen. Het land is heel erg begaan met kunst en film, zeker als je het met de Nederlandse botheid vergelijkt: hier heeft nog nooit een minister zich ingezet voor film, integendeel. Frankrijk voelde als een warm bad.”
Over het winnen van een Gouden Palm maakt Verhoeven zich weinig illusies. “Nee, daar geloof ik niet zo in. Dat geeft ook niet, ik vind het al bijzonder dat we erbij zitten; ik hoorde dat er meer dan 1800 films zijn ingestuurd, dan is het toch leuk om bij de laatste twintig te zitten? Dat is al beloning genoeg. Maar misschien kan Isabelle Huppert in aanmerking komen voor een prijs, zij is fantastisch! Haar signatuur zit volledig in de film. Maar ik ben bevooroordeeld, nietwaar?!”
Het nieuws van de selectie hoorde hij van een journalist. “Ik wist wel dat het rond deze tijd bekendgemaakt zou worden, maar hij wist het eerder dan ik. Er is wel contact geweest met het festival, en in de wandelgangen hadden we gehoord dat onze kansen groot waren, eigenlijk wees alles wel in die richting. Maar ik ben niet gebeld door de festivaldirecteur, Cannes heeft mij in het geheel niet gebeld. En mijn producent ook niet. Misschien vonden ze dat niet nodig.”
