Meisje met de fluit is wel/geen echte Vermeer
4 oktober organiseerde het Rijksmuseum een bijeenkomst om journalisten van verschillende De Persgroep-titels bij te praten over hun komende, grote Vermeer-tentoonstelling. Wij werden welkom geheten door een medewerker van het museum, die Vermeer introduceerde als de maker van 35 prachtige schilderijen en vervolgens het woord gaf aan Pieter Roelofs, hoofd schilder- en beeldhouwkunst. Die corrigeerde haar door te zeggen dat onderzoekers van het Rijks, het Mauritshuis en de Universiteit Antwerpen in aanloop naar de tentoonstelling hadden vastgesteld dat twee schilderijen waarover al jarenlang onderduidelijkheid bestond échte Vermeers zijn, en dat zijn oeuvre dus uit 37 schilderijen bestaat. Ik spitste mijn oren. Hoorde ik dat nu goed? Ik keek om mij heen en zag geen gefronste wenkbrauwen en Roelofs ging rustig door met zijn betoog over het leven van de schilder. Dat hij die veertien kinderen had en op 43-jarige leeftijd is overleden, dat soort zaken.
Ik beet op mijn tong om niets te zeggen. Ook bij het vragenmoment aan het einde van de presentatie vroeg niemand naar die nieuwe Vermeers. Na afloop liep ik naar de persvoorlichter en vroeg ik hoe het zat. Zij bagatelliseerde de opmerking, ik zei dat ik het toch wel groot nieuws vond. Vervolgens bood ze me aan om een afspraak te maken. Het museum zou het nieuws begin november bekendmaken, ik mocht het dan als eerste publiceren.
In een uitvoerig gesprek liet Roelofs weten dat het ging om Sint Praxedis en Zittende vrouw aan het virginaal, respectievelijk in het bezit van The National Museum of Western Art in Tokyo en The Leiden Collection in New York. Ik wilde het ook nog even hebben over Meisje met de fluit. Drie dagen na de persbijeenkomst in het Rijks had curator Marjorie Wieseman van de National Gallery of Art in Washington namelijk laten weten dat dit schilderij géén Vermeer is.
Roelofs vertelde dat hij op de hoogte was gesteld van die conclusie, maar dat de onderzoekers van het Rijks het niet eens zijn met de beoordeling van de collega’s uit Washington. “De beelden waar we naar kijken zijn hetzelfde, maar in Amsterdam zien wij iets anders dan zij in Washington. Dat kun je hun niet kwalijk nemen, je kunt alleen maar tot conclusies komen op basis van de kennis die je hebt. Maar wij kunnen het beeld nu aanvullen door op andere schilderijen te wijzen. Wij geloven dat het juist is wat wíj zeggen; onze argumentatie is klip en klaar en gebaseerd op voortschrijdend inzicht. Meisje met de fluit wordt dus uitgeleend als ‘geen Vermeer’, maar wij zullen het als een echte Vermeer ophangen. De twijfel verdwijnt ergens tijdens de vlucht over de oceaan.”
Het complete Parool-verhaal is hier te lezen.
