jpekker

Matisse in Amsterdam

Dance-Henri-Matisse

Vijf jaar geleden, in het voorjaar van 2010, was De dans (1909-1910) van Matisse even op bezoek in Amsterdam; het monumentale doek was opgenomen in de tentoonstelling Matisse tot Malevich. Pioniers van de moderne kunst uit de Hermitage in de Hermitage. De laatste grote Matisse-tentoonstelling in het Stedelijk was in 1960, Henri Matisse, de grote uitgeknipte gouaches. Die was overgenomen van de Kunsthalle in Bern en telde 36 knipselwerken.

Zelf is Matisse één keer in Amsterdam geweest, 90 jaar geleden, samen met zijn zoon Jean, een twintiger die twijfelde of hij mecanicien of kunstenaar moest worden. “Met een stoomcursus Hollandse Meesters, wilde Matisse hem richting de kunsten sturen”, aldus Maurice Rummens, mede-samensteller van de tentoonstelling De Oase van Matisse en een wandelende Matisse-encyclopedie. Voor de gelegenheid kocht Matisse een auto, een open Buick, die door zijn zoon een beetje is versleuteld en opgevoerd. Samen zijn ze via de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog, Antwerpen, Rotterdam, Den Haag en Haarlem naar Amsterdam gereden. “Er bestaat nog een notitieblokje waarin hij keurig alle plaatsen en musea heeft doorgestreept waar ze zijn geweest. Hij was precies, hoor”, aldus Rummens. “Bij terugkomst bleek dat het werk van Jean er niet op vooruit ging. Dat was een enorme deceptie voor Matisse, Jean raakte steeds gefrustreerder en is beeldhouwer geworden.”

matisse pb oud

Het tastbare bewijs van het bezoek aan Amsterdam is een ansichtkaart, die Matisse zijn gewaardeerde vriend en collega-schilder Pierre Bonnard stuurde. De kaart is gestempeld op het Centraal Station, op 13 augustus 1925. Op de voorkant staan het Damrak en de Beurs. Op de achterkant schreef Matisse ‘Vive la peinture’; ernaast maakte hij een krabbeltje. “Dat zou heel goed de kop van de Atlas op het Paleis op de Dam kunnen zijn”, aldus Rummens. “Matisse was als Parijzenaar natuurlijk best wat gewend, maar dat grote bronzen beeld moet hem toch hebben gefrappeerd.”