Lichting 2015 van de Filmacademie en de Rietveld overtuigt niet
Terwijl Sam de Jong en Morgan Knibbe, beiden in 2012 afgestudeerd aan de Filmacademie, hun uitzonderlijke talent toonden met een eerste speelfilm en een eerste lange documentaire, presenteerde Lichting 2015 zich aan het publiek. Dat viel niet mee. Veel vorm, weinig inhoud.
Twaalf afstudeerproducties omvat Lichting 2015; vijf documentaires en zeven speelfilms, voor een groot deel gemaakt door vrouwelijke regisseurs, scenaristen en producenten. De documentaires zijn zelfs allemaal gemaakt door vrouwen.
Zij moeten nog iets beter leren doseren. En doorvragen. Allez, viens! van Biserka Suran, over een Maastrichtse woongroep met negen jonge vrouwen, bevat een aantal mooie scènes, maar na afloop resten meer vragen dan antwoorden. Bij de vermakelijke (televisie)documentaire Joyland van Nina Karim van Oort, over twee jonge, opportunistische entrepreneurs, zit je als kijker ook voortdurend te wachten tot de duimschroeven een slagje worden aangedraaid.
Volande voy van Isabel Lamberti begint met een citaat van Hemmingway over de reis en de bestemming, de cruciale informatie komt pas voor de slottitels. Daardoor heb je geen idee waar je naar zit te kijken, leg je betekenis in de beelden en krijgen ze een lading die er helemaal niet is. Fraai gefotografeerd, dat wel. Al even fraai is de dansfilm Tarikat van Jasmijn Schrofer, een strak gemonteerde, zeer fysieke registratie van een soefi-ritueel. Bekroond met zowel de prijs van de KNF als de VPRO Documentaire Prijs. Ik vond het hinderlijk dat door de montage de suggestie wordt gewekt dat de mannen en vrouwen zich min of meer in hetzelfde vertrek bevinden.
Ik zou zelf voor My Silicone Love van Sophie Dros hebben gekozen, een bijzonder portret van een 58-jarige Engelse man die een huis deelt met dertien peperdure sekspoppen. Openhartig, pijnlijk en grappig, en een aantal gewaagde esthetische keuzes pakt zeer goed uit.
Onder de zeven fictiefilms zitten opmerkelijk veel genrefilms. Voetzoeker van Max Lunter is een slecht getimede, veel te lange tragikomedie, Jack (a journey to fulfillment) van Jim Süter is eveneens een slecht getimede, veel te lange tragikomedie, en Lazarus van Gonzalo Fernandez een slecht getimede, veel te lange absurdistische roadmovie.
Broker, door regisseur David-Jan Bronsgeest omschreven als een filosofische actiefilm, is een glorieuze mislukking met een fijne hoofdrol van Yorick van Wageningen, die wel een beter script had verdiend. Hetzelfde geldt voor The space between us van Marc S. Nollkaemper, een trage sciencefictionfilm boordevol special-effects. Ook het drama Waar zij waren van Bobbie Koek bezwijkt onder zijn eigen ernst.
Het best geslaagde fictiefilmpje van Lichting 2015 is nog Nachtoord, een wonderschoon gefotografeerd, ritmisch gemonteerd sprookje over kansen en honger naar kennis in onze multiculturele samenleving. Terecht bekroond met de Topkapi Films Fictie Prijs.
Geen al te sterk jaar, al met al, maar altijd nog beter dan het afstudeerweek van de afdeling VAV van de Gerrit Rietveld Academie, waar slechts twee van de elf producties de toets der kritiek kunnen doorstaan: de animatiefilm Raderen van Gideon van der Stelt en de geestige quasi-documentaire About three people and the sound they make van de Zweedse Maria Lepistö.
Na afloop van de persvertoning fietste ik naar het atelier van Janica Draisma, die in 1990 afstudeerde bij de afdeling audio-visueel, om te praten over Into the Light, een vuistdik, zeer indrukwekkend boek over alle bijzondere producties die ze sindsdien heeft gerealiseerd.
Zeg nooit nooit, maar de kans dat ik een jaar of wat op weg ben naar het atelier van een van de studenten van deze Rietveld-lichting lijkt me bijzonder klein…
De afstudeerfilms van de Nederlandse Filmacademie zijn te zien op het Keep an Eye Filmacademie Festival 2015. T/m 3/7 in EYE en de Tolhuistuin. De afstudeerproducties van de Gerrit Rietveld Academie worden t/m 5/7 vertoond in het TNT Gebouw, tegenover de Rietveld.
