KunstRAI-organisator Erik Hermida: ‘Een kunstwerk voegt iets toe aan je leven’
“De loper is opnieuw geel,” zegt Erik Hermida. “Dezelfde kleur als ons logo. Dat is vorig jaar zo goed bevallen dat we dachten: we doen nog een keer geel.”
Woensdag opent in de RAI de 34ste editie van de KunstRAI. Het is de langstlopende kunstbeurs voor hedendaagse autonome en toegepaste kunst van Nederland, in 1985 opgezet door Wim van Krimpen. Sindsdien waren er afsplitsingen, een herstart, nog een herstart, een naamsverandering, een voorgenomen verhuizing naar Amsterdam-Noord en – in 2012 – een derde herstart op de oude vertrouwde locatie.
Sindsdien is de organisatie weer in handen van Hermida, die de beurs ook leidde van 1992 tot 2002, en veranderde de KunstRAI van een incrowdevenement in een laagdrempelige publieksbeurs. Mét een gele loper en negentig galeries die de diversiteit, kwaliteit en pluriformiteit van het rijke Nederlandse aanbod van hedendaagse beeldende kunst, vormgeving en design weerspiegelen.
“De KunstRAI is een heel brede beurs. Wij vinden dat design en hedendaagse sieraden ook een plekje verdienen. Maar we zijn geen lifestyle evenement, zoals hier en daar wel wordt gezegd; het gaat bij ons om kunst en toegepaste kunst. Je kunt het begrip wel een beetje oprekken maar niet zo ver dat het het hele spectrum van lifestyle beslaat.”
Internationaal toonaangevende galeries zoals Fons Welters, Annet Gelink en Juliette Jongma staan niet op de KunstRAI; hoe selecteert u eigenlijk?
“Ik zou ze er best bij willen hebben, actuele en vernieuwende kunst verdient zeer zeker een plek, maar zij hebben niet zoveel reden om voor de KunstRAI te kiezen. Zij staan in Basel, New York, Brussel en Rotterdam en ze organiseren in het najaar met Amsterdam Art al hun eigen ding. Toch hebben we er deze editie vijf galeries bij die vorig jaar op Amsterdam Art stonden.”
Waarom kiezen zij voor de KunstRAI?
“Omdat we elk jaar een beetje succesvoller zijn. Er komen elk jaar meer mensen en er wordt steeds meer verkocht. Het evenement bruist en leeft, het is gezellig en er gebeurt van alles. En ze komen allemaal even kijken, hè? Dan denken ze: waarom staan wij hier eigenlijk niet? Als we dan een jaar verder zijn, is die emotie helaas weer wat verwaterd, maar er zit beweging in.”
Hoe stond de KunstRAI ervoor toen u er in 2012 terugkeerde?
“De KunstRAI bestond eigenlijk niet meer, we komen van onder de bodem. Ik had de beurs al een keer eerder voor de poorten van de hel weggesleept, ik blijf aan de gang… Het duurt 35 jaar voor je een evenement hebt dat iedereen kent en waar iedereen naartoe gaat, maar je bent er in een week mee opgehouden. Daarom doen Mark Slegers en ik zo ons best om de beurs niet alleen in stand te houden, maar om ‘m met zijn tijd mee te laten gaan en elk jaar weer een beetje beter te maken.”
Hebt u die zendingsdrang van huis uit meegekregen?
“Nee, ik kom weliswaar uit een rood nest en bij ons thuis leefde het diepgewortelde idee van kunst als verheffing van het volk, maar de liefde voor kunst is me niet met de paplepel ingegoten. Toen ik zeventien was had ik een vriendinnetje dat kunstgeschiedenis studeerde. We waren op Interrail en reden door Spanje. Dan zag ik een vlekje in het landschap en zei zij: ‘Kijk, een elfde-eeuws kerkje, dat is mooi, Romaans!’ In Parijs zette ze me voor de Notre-Dame en zei dat ik heel goed moest kijken. Vervolgens moest ik me omdraaien en vertellen wat ik allemaal had gezien. Ik kwam niet ver, zij vroeg toen of ik het roosvenster had gezien, dat grote ronde raam in het midden. Ik had geen idee. Als je het niet weet, als je het woord niet kent, zie je het niet. Hoe meer je weet hoe leuker het wordt! Dat was zo’n eyeopener.”
U organiseert drie kunstbeurzen, naast de KunstRAI ook Art Breda en First Art Fair.
“Ik wil kunst onder de mensen brengen. Daar is een beurs bij uitstek geschikt voor, omdat de drempel zo laag is. Ik ga in de P.C. Hooftstraat ook niet meer naar binnen bij Louis Vuitton. Er staat een bewaker voor de deur, je moet aanbellen, terwijl ik soms alleen maar even wil kijken. Een galeriedrempel is zo mogelijk nóg hoger; er is nooit iemand, de galeristen zitten vaak verscholen achter hun computer. Maar op een beurs loop je stand in stand uit. En niet alleen, maar met heel veel anderen. De galeriehouders zijn benaderbaar, ze zijn er aan het werk voor jou!”
Wat is er veranderd sinds u in 1992 bij de KunstRAI begon?
“Vroeger, toen alles beter was en het altijd mooi weer was, was ik zo’n beetje de enige. En er was ook geen internet. Nu zit er op elke hoek van de straat een concurrent en is er in elk jaargetijde een beurs. Ik moet dus harder mijn best doen. En er van alles omheen organiseren, van vrijdagmiddagborrels tot avondjes voor de Young Collectors, zodat we relevant blijven.”
Gaat het eigenlijk goed met de KunstRAI?
“Het gaat weer beter. Vorig jaar waren er 18.500 bezoekers, dit jaar hoop ik op 20.000 uit te komen. Terwijl we een dag minder hebben. Maar het kan, ik vind ook dat je die ambitie moet hebben. Tussen de 10 en 15 procent van de bezoekers heeft de intentie om iets te kopen, tussen de 5 en 10 procent koopt ook werkelijk wat. Als het percentage dichter bij de 10 dan bij de 5 ligt, heb je een heel succesvolle beurs – als het gemiddelde aankoopbedrag tenminste niet tussen de 2000 en 5000 euro ligt, maar tussen de 5000 en 10.000 euro.”
Kun je ook terecht met een kleine beurs?
“Ja. De KunstRAI is niet zo duur. We hebben het Kunstkabinet, een speciale stand voor de beginnende verzamelaar met een beginnend budget, met kunst tot 1500 euro. Het gemiddelde prijsniveau ligt hoger en er zitten wat uitschieters tussen van 100.000 euro. Maar voor 100 euro heb je ook al iets leuks, en voor 1000 euro helemaal. Van serieuze kunstenaars, en niet alleen grafiek. Ik geef altijd twee vrijkaarten aan onze schoonmaakster en bijna elk jaar koopt ze wel iets. Dat is toch geweldig?!”
Waarom precies?
“Het voegt echt iets toe. Kunst voegt iets toe aan het leven, een kunstwerk voegt iets toe aan je leven. Omdat het jou aanspreekt, omdat jij de beslissing hebt genomen dat kunstwerk te kopen. Het verandert je, daar ben ik echt van overtuigd.”
KunstRAI, t/m zondag 8 april in Hal 7 van Amsterdam RAI (ingang Wielingerstraat)
