jpekker

Kunst als wapen in de geweldloze strijd

Vijftig exemplaren heeft de Amsterdamse conceptueel kunstenaar, schilder en wereldverbeteraar Airco Caravan (een pseudoniem van Maria Koning, 52) laten gieten van haar gekleide beeldje van Martin Luther King, de Amerikaanse dominee en burgerrechtenactivist die op 4 april 1968 in Memphis, Tennessee werd doodgeschoten door een sluipschutter. Vijftig jaar later wil ze de beeldjes, als ode aan King, verspreiden onder personen die zijn geweldloze strijd voortzetten. Wereldwijd.

Airco Caravan stuurde er een naar het Nobelmuseum in Stockholm, er zijn zeven beelden onderweg naar de Verenigde Staten, onder meer naar het National Civil Rights Museum in Memphis, het aan Afro-Amerikaanse kunst gewijde The Studio Museum in Harlem en naar Barack en Michelle Obama. “Ik heb hun huisadres gegoogeld, maar het is nog niet aangekomen. Het blijkt nog niet zo eenvoudig een pakketje bij zulke mensen af te leveren.”

Airco Caravan maakte schilderijen van ongebruikelijke moordwapens, van deegrollers en broodroosters tot stofzuigers en beha’s. Een jaar geleden viel ze op met haar Nasty Women-tentoonstelling in de Josilda da Conceição Gallery, bedoeld als protest tegen de verkiezing van Donald Trump – en diens visie op Hillary Clinton (‘a nasty woman’) en vrouwen in het algemeen (‘grab ’em by the pussy’). Haar huidige strijd ligt in het verlengde.

“Ik wil niet stil blijven zitten in deze tijden van populisme, intolerantie en haatzaaierij, van Trump, de PVV en FvD. Met mijn actie probeer ik heden en verleden te verbinden. Vijftig jaar geleden streed Martin Luther King voor een betere wereld; sindsdien zijn er best wat dingen ten goede gekeerd, maar als je kijkt naar inclusiviteit en diversiteit is er nog wel wat werk aan de winkel.”

“Met dit project wil ik benadrukken dat de strijd tegen racisme en discriminatie moet worden voortgezet en wijs ik op de noodzaak om samen te staan voor gelijke rechten voor iedereen, ongeacht afkomst, religie en gender. Kings beroemde I have a dream-speech is mijn leven lang al mijn motto. Zie dit maar als mijn kleine bijdrage in de strijd voor een betere wereld.”


Airco Caravan plaatste een beeldje van King (ze zijn gemaakt van kunsthars, meten plusminus 50 centimeter en wegen ruim 7 kilo) naast het bronzen borstbeeld van Multatuli op de Singel. Er belandde er een op het Anton de Komplein en een bij het standbeeld ter herinnering aan de vermoorde Kerwin Duinmeijer in het Vondelpark. Ook bezorgde ze er een in het Init, het bedrijfsverzamelgebouw op het Oostenburgereiland waar Het Parool, de Volkskrant en Trouw zijn gevestigd.

“Oostenburg is in de zeventiende eeuw door de Vereenigde Oostindische Compagnie in het IJ aangeplempt. Er stond twee eeuwen lang een enorme werf, waar 500 VOC-schepen zijn gebouwd, waaronder slavenschepen. Met reizen naar Oost-Azië bevorderde de VOC – een van de grondleggers van de huidige globalisering en de moderne bureaucratie – slavernij en uitbuiting op een ongekende schaal.” Met een lach: “En nu zitten jullie daar. Misschien is het interessant voor een artikel in de krant?”

Op 21 maart, de Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie, kreeg Bij1-fractievoorzitter Sylvana Simons het eerste exemplaar overhandigd. Nasrdin Dchar heeft er inmiddels een, net als Humberto Tan, Adriaan van Dis, Steve McQueen, Quinsy Gario en Harcourt Klinefelter, voormalig persvoorlichter van King.

Op 5 april wordt het laatste beeldje uitgereikt tijdens de Martin Luther King Lezing in Den Haag. Morgen, op de dag dat Luther King is vermoord, wil Airco Caravan een beeldje aanbieden aan Lilianne Ploumen, die zich als minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet-Rutte II inzette voor SheDecides, het wereldwijde initiatief dat vrouwen steunde om vrij te beslissen of, wanneer en hoeveel kinderen ze krijgen.

Het aanvankelijke idee was om de beeldjes op mysterieuze en anonieme wijze te laten bezorgen bij mensen en organisaties. “Dat is niet gelukt, het is helaas in het zicht van de finish uitgelekt, met een speciaal event tot gevolg. Wat natuurlijk ook wel weer mooi is.”

De reis van de 50 Martin Luther Kingbeeldjes van Airco Caravan is te volgen op de site mlk50.nl. Vrijdag 6/4 wordt het project Monument for Martin Luther King afgerond met een pop-uptentoonstelling bij Arti, Rokin 112.