‘Ik kreeg tranen in mijn ogen, zo ontroerend vond ik het’
In Brokeback Mountain, Ang Lee’s twee uur durende, wonderschone en tedere film naar een kort verhaal van E. Annie Proulx, brengen twee stoere cowboys samen de zomer door als schaapherder in het ruige berglandschap van Wyoming. Ondanks zichzelf vallen ze voor elkaar, en ze blijven elkaar opzoeken, zomer na zomer, hoewel ze beiden trouwen en kinderen krijgen. Brokeback Mountain werd bekroond met onder meer de Oscars voor beste regie, beste scenario en beste regie. De zegetocht begon al op het festtival van Venetië, waar de film werd bekroond met de Gouden Leeuw, de prijs voor de beste film. De 51-jarige Lee, die geboren werd in Taiwan en zich in 1978 in de vs vestigde, nam er alle tijd om de pers te woord te staan. ‘Het is fijn om over iets te praten waar je helemaal achter staat, en het niet te moeten doen omdat de studio er miljoenen in heeft geïnvesteerd. Met Brokeback Mountain heb ik mijn liefde voor filmmaken teruggevonden. Die was ik, zonder dat ik er erg in had kwijtgeraakt tijdens het maken van Crouching Tiger, Hidden Dragon en Hulk. Dat zijn zulke grote, veeleisende producties dat je vergeet te genieten van wat je het liefste doet.’
U maakte steeds grotere en duurdere films. Eerst de martial arts-film Crouching Tiger, Hidden Dragon, daarna de stripverfilming Hulk. Brokeback Mountain is een ‘kleine’, intieme film. Vanwaar die omslag?
‘Ik maak wat ik graag wil maken. Na Crouching Tiger, Hidden Dragon heb ik Annie Proulx’ korte verhaal al gelezen. Ik kreeg tranen in mijn ogen, zo ontroerend vond ik het. Vervolgens las ik het scenario van Larry McMurtry en Diana Ossana, en dat vond ik ook goed, maar ik was al begonnen met Hulk. Twee jaar later informeerde ik hoe het was met het project. Slecht, luidde het antwoord. Fijn, zei ik.’
Wat sprak u zo aan in het verhaal?
‘Het is een grote Amerikaanse liefdesgeschiedenis. Brokeback Mountain gaat in de eerste plaats over de liefde, pas in de tweede plaats om seksualiteit. Zoals in veel van mijn films draait het om identiteit en om vrijheid – dat je kunt doen wat jij wilt.’
Was het moeilijk om een kort verhaal om te vormen tot een twee uur durende film?
‘Nee, we moesten bedenken wat er allemaal achter één enkel zinnetje schuilging, en als filmmaker ben ik gewend om de subtekst te zoeken. We zijn zo dicht mogelijk bij het verhaal van Annie gebleven. Dat is een kort verhaal, maar in essentie episch – een interessante tegenstelling.’
De schaapherders worden gespeeld door veelbelovende Hollywoodacteurs: Heath Ledger en Jake Gyllenhaal. Kostte het moeite hen te overreden?
‘Helemaal niet. Ze voelden zich direct aangetrokken tot de complexe personages. We hebben gesproken over de achtergronden van de mannen en veel gerepeteerd. Met name de vrijscènes. We hebben ze benaderd als een soort dans, een choreografie. De een doet een stap naar voren, de ander een stap naar achter. De een beweegt zijn hoofd naar links, de ander beweegt zijn hoofd naar voren. Ik hoefde er alleen maar voor te zorgen dat ze zich veilig voelden.’
Brokeback Mountain is uw goedkoopste film sinds u in 1994 Eat Man, Drink Woman maakte. Dat gaf u veel vrijheid. Waren er ook nadelen?
‘Het liefst had ik Brokeback Mountain op locatie in Wyoming opgenomen, maar omdat de film is gefinancierd met Canadees geld moesten we in Canada te filmen. Als je niet beter weet, zie je het verschil niet; het landschap, de luchten én de mentaliteit in Calgary lijken erg op die in Wyoming. Ik wilde het op mijn manier doen, helemaal écht; en niet halfhalf, op de Hollywood-manier. De huizen hebben we tot in detail nagebouwd. Alles moet kloppen, vind ik. Een realistische setting maakt dat je makkelijker in de personages gelooft.’
Brokeback Mountain van Ang Lee, woensdag 2 februari, 20.40 uur op Canvas.
