jpekker

Hoe beter de One Night Stand, hoe lager de kijkcijfers

ONS_Alex in Amsterdam3

Alex in Amsterdam van Michiel ten Horn is de tweede van negen nieuwe One Night Stands. Het is een soort polder-Amélie, waarin een bakkerszoon uit Limburg het in Amsterdam aanlegt met een Groninger bakkersdochter.

Op de vooravond van het afgelopen Nederlands Film Festival werd Alex in Amsterdam genomineerd voor de Filmprijs van de Stad Utrecht, de prijs voor het beste debuut. Het was de voorbode van een zegereeks van de One Night Stands: in haar considerans stelde de Gouden Kalverenjury dat zij zeer te spreken was over de kwaliteit én originaliteit van de negen single plays in de serie. ‘De jury kijkt dan ook met grote verwachting uit naar toekomstig werk van deze nieuwe generatie filmmakers’.

De jury gaf al haar nominaties in de categorie ‘Beste Televisiefilm’ aan een One Night Stand: Maite was hier van Boudewijn Koole Vorige week uitgezonden; goed voor 139.000 kijkers, wat zeker niet gek is), Barbosa van Iván López Núñez en Anvers van Martijn Maria Smits.Ook twee van de drie nominaties in de categorie ‘Beste Korte Film’ waren voor speciaal voor televisie gemaakte filmpjes: Pivot van André Bergs en Sunset From a Rooftop van Marinus Groothof, beide afkomstig uit de NPS-reeks KORT!.

De prijzen- en nominatieregen is het resultaat van een doelbewust beleid, ingezet om talent klaar te stomen voor een eerste échte speelfilm. ‘Deltaplan Talent’ heet het samenwerkingsverband tussen een aantal film- en televisiefondsen en de omroepen NPS, VARA, en VPRO. Het is ‘geen voorgeschreven route, maar een landschap met verschillende stromen, waarin makers, afhankelijk van talent, temperament en voorkeur, zelf hun weg kunnen vinden.’ De ideale route lijkt via KORT! (jaarlijks 10 films van maximaal 10 minuten, gemaakt voor 73,5 duizend euro), en de One Night Stands (jaarlijks 9 films van 40 minuten, gemaakt voor 225 duizend euro) te leiden naar de Telefims (jaarlijks 6 films gericht op een breed publiek, gemaakt voor 800 duizend euro).

De nauwe samenwerking tussen de film- en de televisiesector is niet zo vanzelfsprekend als dikwijls wordt aangenomen. Film en televisie verstaan elkaar namelijk vaak slecht. Jonge filmmakers willen graag filmkunst maken, wat vaak in duistere, weerbarstige films resulteert. De omroepen houden het liever licht en luchtig; donkere beelden zijn gegarandeerde zapmomenten.

De krachtige manier waarop de verhalen in beeld worden gebracht in de prijswinnende One Night Stand Anvers mag volgens de Gouden Kalverenjury dan bijdragen aan de grote, maar beheerste emotionaliteit. En de rauwe, haast documentaire stijl mag de jury doen verlangen naar meer, een garantie voor hoge kijkcijfers is dit alles niet. Integendeel, de kans dat slechts een handvol kijkers het einde haalt van het aan het werk van de Waalse broers Jean-Pierre en Luc Dardenne (Rosetta, Le silence de Lorna) refererende Anvers lijkt vele malen groter.

De schokschouderende cameravoering, de grauwe setting, de onbekende acteurs en het vrijwel plotloze verhaal doen het doorgaans slecht op tv. Ook het sferische, Servisch gesproken Sunset From a Rooftop, de winnaar van het Gouden Kalf voor Beste Korte Film én de Nederlandse inzending voor de Oscar voor beste Kortfilm, lijkt een grotere toekomst te hebben in het festivalcircuit dan op de Nederlandse televisie.

De omgekeerd evenredigheid tussen kijkcijfers en artisticiteit wordt ook geïllustreerd door de Telefilm De Punt van Hanro Smitsman, waarin een aantal betrokkenen in Met andere ogen, een talkshow die het midden houdt tussen Rondom Tien en Het spijt me (een malle, maar op televisie vertrouwde setting), terugblikken op de treinkaping in De Punt, Drenthe, in de zomer van 1977.

De stichtelijke Telefilm was eerder dit jaar goed voor 802 duizend kijkers, met afstand het hoogste aantal sinds de start van het Telefilmproject tien jaar geleden. Voor de Gouden Kalfcompetitie werd het niet al te filmische De Punt echter niet goed genoeg bevonden.

One Night Stand IV – Alex in Amsterdam van Michiel ten Horn Nederland 2, 22.50 uur.