jpekker

Het nieuwe Rijksmuseum: schitterende docu, slechte dvd-uitgave

RijksmuseumTEAS

Wat zal filmmaakster Oeke Hoogendijk hebben gedacht toen directeur Wim Pijbes nog geen jaar na de heropening van zijn Rijksmuseum bekendmaakte dat hij wil uitbreiden? Richting een plein waar helemaal geen plek is voor een vleugel of een paviljoen. Met kunst uit de 20e eeuw, die ook al ruimschoots te vinden is in de andere musea aan het Museumplein.

Zou ze heel eventjes aan een nieuwe film hebben gedacht? Je ziet ze al ijsberen door hun directiekamers, de bazen van het Van Gogh en het Stedelijk. En je ziet Hogendijks camera al langzaam om Pijbes heen draaien, terwijl hij oreert dat de hoofdingang dan ook meteen op de schop kan.

Negen jaar lang volgde Hoogendijk de grootschalige restauratie van het Rijksmuseum; Ronald de Leeuw was nog directeur toen ze begon met filmen. Hoogendijk dacht in één, maximaal twee jaar klaar te zijn. Ze had buiten de welstandscommissies, failliete bouwbedrijven en boze, goed georganiseerde fietsers gerekend.

the_new_rijksmuseum

Wat een enkelvoudige documentaire moest worden, groeide aldus uit tot een vierdelige serie. Een formidabele serie, die onder meer werd bekroond met de Zilveren Nipkowschijf, de Speciale Juryprijs op het Nederlands Film Festival  (“Hier is hogeschoolwerk geleverd door het hele team”, aldus de jury) en vorige maand nog een Tegel, de jaarprijs voor de beste journalistieke producties.

De documentairereeks kreeg daarnaast een bescheiden bioscooprelease in New York, die het museum al voor het recente bezoek van Obama in Amerika op de kaart zette. De Amerikaanse pers was bij die gelegenheid overigens minder positief dan de Nederlandse. The New York Times noemde Hoogendijk weliswaar in één adem met de levende legende Frederick Wiseman, maar vond dat Het Nieuwe Rijksmuseum het geduld van de kijker danig op de proef stelt en bijna bezwijkt onder de frustraties en besluiteloosheid van de personen die worden gevolgd. De recensent van Variety verbaasde zich erover dat Hoogendijk meer tijd inruimde voor de scheuren in de muren dan voor de museumschatten.

Taco hangt Babymoord

Hoe dan ook; in de feestweek van het Rijksmuseum is de vierdelige serie ook op dvd verschenen. Dat is in principe goed nieuws, maar het is een wat merkwaardige, magere uitgave. De box bevat weliswaar vier dvd’s (twee zwarte met de Nederlandse delen en twee witte met de Engelstalige versie) maar geen extra’s. Je vraagt je af waarom de Engelse ondertitels niet gewoon onder de Nederlandse versie hadden gekund.

De matzwarte doosje waarop de hoogglans-titel bijna wegvalt, zit ook merkwaardig in elkaar: als je goed kijkt zie je dat de binnenzijde is bedrukt met de poster van de bioscoopversie, die Hoogendijk nu nog aan het destilleren is uit al het materiaal dat ze schoot. Voor een vijfde deel heeft ze waarschijnlijk helemaal geen tijd…

Het nieuwe Rijksmuseum van Oeke Hoogendijk. Distributie: Cinema Delicatessen / De Filmfreak. Prijs: € 24,95