‘Het is mijn feestje’
Het is alweer vijf jaar geleden dat Control, het speelfilmdebuut van de 51-jarige Nederlandse fotograaf, clipregisseur en grafisch ontwerper Anton Corbijn, was uitverkoren als openingsfilm van de Cannes-parallelsectie de Quinzaine des Réalisateurs.
De verwachtingen waren hooggespannen; het invloedrijke tijdschrift Variety had Control al uitgeroepen tot een van de must-sees van het festival. De rijen waren navenant, bij de drie officiële voorstellingen stonden donderdag boze festivalgangers met entreebewijzen en badges te zwaaien omdat ze er niet meer bij pasten.
Control is een film over de laatste jaren van Ian Curtis, de leadzanger van de legendarische new wave-band Joy Division die in 1980 op 23-jarige leeftijd zelfmoord pleegde. Dat is geen toeval: Joy Division was een van de eerste bands die Corbijn kon fotograferen toen hij aan het einde van de jaren zeventig naar Engeland was verhuisd. Geen blad wilde de foto’s aanvankelijk plaatsen. Maar toen Curtis zichzelf niet veel later ophing, wilde het Britse muziekblad New Musical Express ze graag publiceren.
Corbijn toont Ian Curtis als een twijfelende jongeman met een groot talent, een baby en een zwakke gezondheid, die heen en weer wordt geslingerd tussen zijn echtgenote Deborah en zijn vriendin Annik Honore. Touching From a Distance, het boek van Deborah Curtis uit 1995, diende als uitgangspunt voor de film.
‘Het grootste verschil is dat het boek over Debby Curtis gaat en mijn film over Ian Curtis’, vertelde Anton Corbijn op een druk bezochte persconferentie. ‘Het boek is de basis, maar ik heb geprobeerd iedereen te spreken te krijgen die er destijds bij was.’ Hij schoot zijn film in zwart-wit. ‘Als ik aan die tijd denk, aan Ian Curtis en aan Joy Division, zijn mijn herinneringen in zwart-wit. Dat is logisch, want er bestaan bijna geen kleurenbeelden van de band.’
Corbijn noemt Control een ‘heel persoonlijke film’. ‘Het gaat mij om de innerlijke ervaringen, niet om de buitenkant. Dat geldt ook voor mijn fotografie: ik ben niet geïnteresseerd in de spectaculaire momenten tijdens een optreden, niet in de rockster, maar wil weten wat er achter de façade zit.’
Voor de hoofdrol koos Corbijn nieuwkomer Sam Riley. Die stond shirts op te vouwen in een warenhuis in Leeds toen hij werd gebeld door zijn agent. Het was een gelukkige zet: Riley overtuigt niet alleen als acteur, hij zingt ook zelf (hij is ook zanger van de band 10,000 Things). Corbijn: ‘Het is mijn eerste film en het is zijn eerste film. We gingen er samen voor; we hadden niet zo veel te verliezen.’
Debby en Annik hebben de film allebei gezien. Corbijn: ‘Ik weet niet of ze er blij mee zijn, het is nog wat vroeg, maar ze hebben er geen problemen mee.’ Ook de overgebleven bandleden (later verenigd in New Order) die de muziek voor de film componeerden, zagen Control. ‘Ze zijn het over bijna niets met elkaar eens, maar dit vinden ze allemaal een geslaagde film.’
De totstandkoming van Control ging niet over rozen. Het was moeilijk om geld in Engeland te vinden, terwijl de film toch een heel Engels verhaal vertelt. Uiteindelijk moest Corbijn zijn debuut zelf produceren. ‘Dat had ook voordelen. Ik en niemand anders had het voor het zeggen.’
Toen de persconferentie al een half uur bezig was, en ondanks zijn meermaals herhaalde verzoek ook de acteurs achter de tafel iets te vragen alle journalisten zich tot de regisseur bleven richten, stelde Corbijn zelf maar een vraag aan de Duitse actrice Alexandra Maria Lara. ‘Waarom wilde jij Annik zo graag spelen?’, vroeg Corbijn. ‘Je had me al eens gefotografeerd en dat vond ik geweldig. Daarom wilde ik je ook zien werken op een filmset, en echt, het was fantastisch!’, luidde het antwoord. Ging het toch weer over Anton.
Uren later, op de afterparty, ging het misschien wel iets te weinig over hem. In zijn eentje stond de beroemde fotograaf aan de bar, waar het personeel (in T-shirts met de tekst ‘I’m in control’) hem net zo lang op zijn champagne liet wachten als de andere genodigden. ‘Mag ik misschien wat bestellen?’, probeerde Corbijn beleefd. ‘Het is mijn feestje.’
Anton Corbijn, Control. Zondag 14 oktober, 23.40 uur, Canvas.
