Het geluid op het Majdan-plein komt uit Nederland
Op het Majdan-plein in het centrum van Kiev zijn eind 2013 duizenden en duizenden mensen samengekomen om te demonstreren tegen president Janoekovitsj, die wordt gezien als een vazal van Poetin. Aanvankelijk is de sfeer gemoedelijk; er worden gedichten voorgedragen, er wordt gezongen, gebeden en er wordt soep uitgedeeld.
In februari 2014 slaat de stemming om. “Ze gebruiken echte kogels“, roept iemand. Als de politie even later traangas inzet om de betogers uiteen te drijven, klinkt het gehost en gerocheld van het dappere mannetje in de frontlinie alsof hij naast je staat.
Maïdan van de Oekraïense regisseur Sergei Loznitsa is de enige Nederlandse coproductie die deze editie van het festival van Cannes in de officiële selectie is opgenomen. De taaie, maar na verloop van tijd steeds spannender documentaire, die voor het overgrote deel bestaat uit statische totaalshots van het plein, is geproduceerd door Atoms and Void, de Nederlandse productiemaatschappij van Loznitsa en zijn partner Maria Choustova-Baker, met een afwerkingssubsidie van het Nederlands Filmfonds.
Die werd gebruikt om acht dagen de Nederlandse sounddesigner en componist Michel Schöpping in te huren. De geluidsmixage vond pas een week voor het festival plaats bij Warnier Posta in de Amsterdamse Houthavens, dat eerder het geluid verzorgde voor Cannes-entrees als Jean van de Velde’s Silent Army, David Verbeeks RU There, Urszula Antoniaks Code Blue en, vorig jaar, Alex van Warmerdams Borgman.
Schöpping was eerder ook verantwoordelijk voor het geluid in Loznitsa’s speelfilms My Joy (2010) en In the Fog (2012), die beide werden gecoproduceerd door het Amsterdamse Lemming Film en beide werden geselecteerd voor de Gouden Palm-competitie van het festival.
De samenwerking beviel zo goed dat Loznitsa zich weer in Amsterdam meldde toen zijn nog onaffe film Maïdan voor Cannes was geselecteerd. En hoewel er nog naar budget moest worden gezocht, was Warnier Posta direct bereid mee te werken. “Vanwege Sergei en vanwege Cannes”, aldus Peter Warnier. “Desnoods hadden we het zelf betaald.”
“Bij speelfilms maakt een sounddesigner al het geluid“, legt Warnier uit. „Van de vogeltjes en de voetstappen tot de regen en de pistoolschoten, wat zich allemaal ook weer moet verhouden tot de muziek. Je hebt vaak tussen de veertig en vijftig geluidssporen nodig. Bij een documentaire als Maïdan is het zijn voornaamste taak om het geluid op te schonen en hier en daar wat ‘breder’ te maken, zodat het uit meerdere speakers komt en het lijkt alsof je midden op het plein staat.”
Loznitsa, die opgroeide in Kiev, kwam op het Majdan-plein terecht toen hij research deed voor een nieuwe speelfilm, die hij in juni wil gaan opnemen. “Wat er precies gebeurde wist ik niet, ik wist wel direct dat ik er moest gaan filmen. Maïdan toont het enthousiasme en de heroïsche strijd, de hoop en de solidariteit van het Oekraïense volk. Ik heb in die maanden veel geleerd. Over mijn land én over mijzelf.”
