jpekker

Hamartía – More or Less Louis van Gasteren is een prachtig portret van twee regisseurs

hamartiaprem

“Ik hou me nooit aan de regels, anders was de film er nooit gekomen”, zei regisseur Rudolf van den Berg eerder deze week op het IDFA na de wereldpremière van Hamartía – More or Less Louis van Gasteren, zijn bewonderenswaardige portret van cineast Louis van Gasteren (die natuurlijk allang IDFA’s Living legend Award had moeten krijgen).

Van den Berg kent Van Gasteren al dertig jaar en komt vaak bij hem over de vloer; ze delen een fascinatie voor de Tweede Wereldoorlog, die als een rode draad door het werk van beiden loopt. In 2007 geeft Van Gasteren Van den Berg ongelimiteerd toegang tot zijn oeuvre van ruim tachtig films. Waarom hij is uitverkoren als biograaf, vergeet Van den Berg te vragen. In de jaren erna filmt de regisseur Van Gasteren regelmatig thuis in Amsterdam en op verschillende plekken in de stad. Steeds mondt het gesprek uit op die ene tragedie: in 1943 bracht de toen 21-jarige Louis van Gasteren een Joodse onderduiker om het leven in zijn huis in Amsterdam.

71421_1

Na de oorlog beweerde Van Gasteren altijd dat deze daad in verzetsverband was gepleegd. In 1989 maakte hij bekend dat hij de zaak zou verwerken in het lang verwachte Er is geen vliegtuig naar Zagreb, maar toen die film eind 2012 eindelijk te zien was, ontbrak iedere verwijzing naar de oorlog. Van den Berg, bewonderaar van Van Gasteren, onderzoekt waarom. Top op het bot.

Na de wereldpremière prees Van den Berg de moed van Van Gasteren om mee te werken aan zijn film. Terecht, maar Van den Berg kan zelf ook niet genoeg worden geprezen. Nadat ik aan het begin van deze eeuw een stuk over Van Gasteren had geschreven voor Skrien kwam ik ook geregeld bij hem over de vloer, en ben ik ook weleens gepolst of ik zijn biografie wilde schrijven. Ik durfde er niet aan – net als vele, vele anderen. Van den Berg gelukkig wel; zijn Hamartía is een spannend portret geworden, dat beide kunstenaars recht doet.

Hamartía – More or Less Louis van Gasteren van Rudolf van den Berg. Wo 26/11, 23.00 uur, in Het uur van de wolf, NPO2.