George Clooney’s The Monuments Men is een onbeholpen kruising tussen Raiders of the Lost Ark en Daar komen de schutters
Het beste aan George Clooney’s The Monuments Men is de waargebeurde geschiedenis: tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg een aantal Amerikaanse museumdirecteuren, curators en kunsthistorici de opdracht om in Duitsland door de Nazi’s geroofde kunstwerken op te sporen en terug te bezorgen bij de rechtmatige eigenaars.
Het was de bedoeling dat de in heel Europa geroofde kunst uiteindelijk tentoongesteld zou worden in een groots Führermuseum in het Oostenrijkse Linz, Hitlers geboorteplaats, dat de culturele hoofdstad van het Derde Rijk moest worden. Goering reisde tijdens de oorlog een aantal keer naar Parijs om hoogstpersoonlijk de werken uit te kiezen voor het nieuw te bouwen museum.
Het overgrote deel van de kunstwerken belandde (ver) na de oorlog weer bij de eigenaars, maar niet alles. Roofkunst is nog altijd een actueel thema: zo is de herkomst van een aantal topstukken in Nederlandse musea én in de kunstverzameling van de koninklijke familie nog altijd onzeker; eind vorig jaar dook een enorme roofkunstschat (met werken van Marc Chagall, Auguste Rodin en Otto Dix) op in het appartement van Cornelius Gurlitt in München.
Daarover gaat The Monuments Men niet; het is een onbeholpen kruising tussen Raiders of the Lost Ark en Daar komen de schutters, waarin de zoektocht naar het Gentse Altaarstuk van Jan en Hubertus van Eyck (‘Het Lam Gods’) en de Brugse Madonna, een marmeren beeldhouwwerk van Michelangelo, centraal staat. Ondanks de talrijke plaats- en tijdaanduidingen heb je vaak geen idee wat er precies gebeurt; spannend wil het ook al niet worden.
Het valt te prijzen dat Clooney zijn popcornfilms een stevige bodem wil geven, maar voor een beter begrip heb je meer aan de (ook niet bijster geslaagde) documentaire The Rape of Europe (2006) van Richard Berge, Bonni Cohen en Nicole Newnham of Lynn H. Nicholas’ studie The Rape of Europa – The Fate of Europe’s Treasures in the Third Reich and the Second World War (1995), waarop de documentaire is gebaseerd.
