Galerie – Beeldende kunst in Amsterdam
Door Schildersogen, met werk van Jacco Olivier, Ronald Ophuis, Andrei Roiter, Helen Verhoeven en Kim van Norren. T/m 7/7 in Arti et Amicitiae, Rokin 112.
Om maar direct een misverstand uit de wereld te helpen: Door Schildersogen bevat geen werk van de (oude) leden van Arti et Amicitiae; de expositie is evenmin samengesteld door leden van Arti. Wat het dan wel is? Door Schildersogen is een schilderijenexpositie ín Arti, samengesteld door de schilders Arnout Killian, Frenk Meeuwsen en Harm van den Berg. Zij kozen 32 schilderijen, allemaal in de 21e eeuw gemaakt door Nederlandse en in Nederland opererende schilders – van een witte muur met zwarte stippen van Jan van der Ploeg en een portret van een inktzwarte kindsoldaat met bloeddoorlopen ogen van Ronald Ophuis tot een bewegend, abstract videoschilderij van Jacco Olivier en een aantal enorme, met de spuitbus bewerkte linnen ‘worstjes’ van Klaas Kloosterboer.
Het is een persoonlijke keuze, waarbij de individuele kwaliteit van de werken voorop staat. Per deelnemer is één specifiek werk uitgekozen dat het oeuvre van de kunstenaar vertegenwoordigt, maar dat ook samen met de andere werken een spannend geheel oplevert. Het is geen toeval dat Natasja Kensmils schilderij met een ruiter met een zwarte ‘puntmuts’ naast een abstract werk van Kim van Norren met zwarte driehoeken hangt.
Door Schildersogen doet in de opzet enigszins denken aan de tentoonstelling What’s Up! – De jongste schilderkunst in Nederland, nog maar kort geleden in het Dordrechts Museum. Daar waren dertig kunstenaars geselecteerd die met hun werk een representatief beeld gaven van de stand van de hedendaagse schilderkunst in Nederland. Onder hen onder anderen Arjan van Helmond, Ina van Zyl, Helen Verhoeven, Pim Blokker, Sarah Verbeek, Morgan Betz, Micha Patiniott en Evi Vingerling, van wie nu allemaal ook een werk in Arti te zien is.
Daarnaast selecteerden Killian, Meeuwsen en Van den Berg alle drie ook een schilderij van zichzelf. Als statement? Gewoon, omdat het kon? Of om te benadrukken dat met de selectie niet is geprobeerd een topdertig samen te stellen? Want er valt natuurlijk best het een en ander op hun schilderselectie aan te merken, en soms ook wel op de keuze van het specifieke werk van de gekozen schilder. Maar valt er ook veel te ontdekken en te genieten. Omdat er, zoals de samenstellers terecht opmerken, geweldig wordt geschilderd in Nederland. En door de (niet bestaande) verbanden en overeenkomsten, de reikwijdte en de contrasten, en de associaties die daardoor als vanzelf ontstaan.
Marina Abramović, Portrait Gallery en Kitchen. T/m 29/6 in Muziekgebouw aan ’t IJ, Piet Heinkade 1.
Voor beide Holland Festival-voorstellingen van The Life and Death of Marina Abramović waren al snel geen kaarten meer beschikbaar; zelfs de generale repetitie was binnen een mum van tijd uitverkocht. Wie toch iets wil meekrijgen van de grootsheid van de zelfbenoemde ‘grandmother of performance art’ Marina Abramović (Belgrado 1946) kan nu terecht in Muziekgebouw aan ’t IJ. Gratis.
In het Atrium hangt voor het eerst in Nederland The Kitchen Series uit 2009, drie ‘bewegende foto’s’ gemaakt in de keuken van een Spaans klooster waar nonnen in volledige stilte leven en bidden. Rauwer en confronterender is de Video Portrait Gallery (1997/2003), een installatie bestaande uit zestien performance-video’s uit Abramović’ lange, roemruchte carrière (afkomstig uit de collectie van het Nederlands Instituut voor Mediakunst). Daarbij is ook het indringende, zeer fysieke Art must be beautiful, artist must be beatiful, waarin Abramović haar haar zo lang en heftig kamt dat ze begint te steunen van de pijn.
“De meeste mensen ontwijken wat ze als bedreigend of onbekend ervaren. Door zulke dingen juist wél te doen, stel je jezelf open voor nieuwe ervaringen”, zei Abramović over haar performances.
Nota bene: op 19 juni worden de documentaire Marina Abramović: The Artist is Present (Matthew Akers en Jeff Dupre, 2012) en een aantal van haar kortfilms vertoond in EYE. AVRO Close Up zendt The Artist is Present uit op 26 juni om 23.00 uur.
Marjoleine Boonstra, Koeraaj Koeraaj. T/m 14/7 in Galerie Witteveen, Konijnenstraat 16A.
Als Marjoleine Boonstra met haar filmcamera op pad is, heeft ze bijna altijd ook een fotocamera bij zich. Dat doet ze omdat ze met haar foto’s een nét iets ander verhaal kan vertellen dan met haar films; op haar foto’s is dan ook een ander soort beelden te zien dan in haar films, ook al zijn ze op dezelfde locatie gemaakt. Zo zijn in haar films bijvoorbeeld bijna altijd mensen te zien, terwijl die in haar ‘aardse’ foto’s zo goed als afwezig zijn.
Hun sporen zijn wél zichtbaar: van de afgehakte, bebloede poten van een geit ter verkoop uitgestald op de markt, een kleurig kussen op een krakkemikkig bankje tot een paar vergane bruidsjurken die elk moment in een aanstekelijke dans los kunnen barsten.
Koeraaj Koeraaj heet de expositie, omdat Boonstra fotografeert als een koeraaj: een dode struik die over de steppenvlaktes rolt en tolt. Ondertussen neemt een koeraaj mee wat goed voor hem is, zo wil een Centraal-Aziatische wijsheid, en laat hij achter wat goed is voor een ander.
De expositie en het gelijknamige boek met teksten van Céline Linssen maken deel uit van het crossmediale project Keep on Steppin’. Dat bestaat verder uit vijf poëtische korte films, die ook in Galerie Witteveen te zien zijn, een interactieve website en een app voor de iPad. Op 21 juni, Wereldhumanismedag, worden de kortfilms door HUMAN op televisie uitgezonden.
