Een papieren monument van ontelbare vluchtige berichtjes
Toen freelance fotograaf Jan Dirk van der Burg onder hoofdredacteur Barbara van Beukering steeds minder voor Het Parool kon doen, besloot hij haar te volgen op Twitter. Zo bleef hij toch een beetje op de hoogte van de krant, was het idee. Haar updates gingen echter voornamelijk over het wel en wee in Huize Van Beukering.
Op een dag twitterde @vanbeukering dat ze op de Plundra-dag in de Ikea stond, omdat haar oudste dochter Ruby het huis uit ging: ‘Naar zolderkamer Haarlemmerdijk, tegenover bioscoop The Movies #toplocatie’. Met een foto erbij. Toen hij een paar weken later zelf naar de bioscoop ging, keek Van der Burg omhoog en dacht hij: ‘hee, Ruby is thuis. Maar hoe wéét ik dat in godsnaam?!’
Van der Burg, bekend van fotoprojecten over eigentijdse fenomenen zoals inspraakavonden en olifantspaadjes, vroeg zich af hoeveel triviale wetenswaardigheden van mensen die hij niet persoonlijk kent er in zijn hoofd zitten. En wie nu eogenlijk de voyeur is, en wie de exhibitionist? Veel berichten lazen namelijk als een dagboek zonder slotje.
Nadat hij zich een jaar lang had gelaafd aan de openhartige tweets van Van Beukering, en hij met enige pijn in zijn hart moest constateren dat haar ontboezemingen steevast in de krochten van het internet verdwenen, drong een idee zich bij hem op: Van der Burg ging een papieren monument maken van alle vluchtige berichtjes.
Na de ‘Twitterbiografie’ van Van Beukering maakte hij direct een tweede van voetbalanalist en oud-trainer Aad de Mos, daarna volgden bundels over onder anderen een gangsterrapper uit de Bijlmer, een militante (door Marianne Thieme geblokte) varkensboerin uit Limburg, een werkloze karpervisser op zoek naar liefde, en de fractievoorzitter van Leefbaar Purmerend, die vooral twittert over alles wat er misgaat in zijn leven.
Dit weekeinde maakte Van der Burg in De Balie de tiende hoofdpersoon bekend, Remon (tweede tweet: ‘Mensen, ik ben geil’) en presenteerde hij zijn ‘verzamelde werken’, die samen een treffende dwarsdoorsnede van het Hollandse twitterlandschap vormen. Voorzien van een stofomslag, in een oplage van 200 gedrukt in Litouwen, gefinancierd door middel van crowdfunding.
Toestemming heeft hij niemand gevraagd; voor Van der Burg zijn zijn tweetbundels een vorm van analoog retweeten, in een kunstproject zonder winstoogmerk. Omdat er nog geen tweetbundelbox bestaat, is er ook nog geen jurisprudentie. Maar de ‘slachtoffers’ die hij heeft gesproken – als hij weer een bundel af had, stuurde Van der Burg een dummy-versie naar de betreffende twitteraar, inclusief een felicitatiebrief – zien hun tweets ook als een openbare bron.
De enige van wie hij niks heeft gehoord, is deel 4, Halina (Reijn), maar zij heeft onlangs in Twan Huys’ College Tour uitgelegd dat ze zich volledig afsluit voor álles wat anderen van haar vinden. Haar bundel is niet bedoeld als Halina-bashing, benadrukt Van der Burg, maar illustreert perfect het bedrieglijke van ‘social media’, die helemaal niet zo sociaal zijn als de naam wil doen geloven. Bijna alle tweets van de actrice beginnen met ‘ik’; haar account leest als haar hoogsteigen persoonlijke propagandakanaal.
Een van de tweets waar Van der Burg op aansloeg, was: ‘Ik lig op de grond van mijn kleedkamer, ben zo moe, kan niet meer overeind’. Hoe gaat dat precies?, wilde hij weten. ‘Ga je eerst op de grond liggen en bedenk je vervolgens – dingdong twittermoment – dat dit een tweet waard is? En pak je dan je telefoon? Of ligt die al klaar op de grond? In de vorm van een tweet ga je er makkelijk aan voorbij, in een boek krijgen de berichten verbeeldingskracht.’
Er zijn nog Tweetbundelboxen en een aantal losse bundels verkrijgbaar via tweetbundels.nl. De tweetbundels maken vanaf 23 januari deel uit van QUICKSCAN NL#02 in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam.
