jpekker

Een Deen in de Giro d’Italia

In aanloop naar de start van de Giro d’Italia, volgende week zaterdag op het Museumplein, heeft ook de OBA zijn programmering aangepast. In de bibliotheek hangen fijne oude wielershirts, in de fotogalerij exposeert sportfotograaf Cor Vos zijn mooiste wielerfoto’s, er zijn talkshows, en zondag wordt in samenwerking met het IDFA de klassieke wielerdocumentaire The Stars and the Watercarriers (1974) van de Deen Jørgen Leth vertoond.

De dichter, schrijver en filmmaker Leth geniet hier te lande nog het meeste bekendheid door The Five Obstructions uit 2003, vijf variaties op zijn eigen Det perfekte menneske (‘de perfecte mens’) met telkens een andere, door Lars Von Trier bedachte beperking. Een van zijn vele passies is wielrennen; Leth heeft veelvuldig de Tour de France becommentarieert voor de Deense televisie en maakte een aantal documentaires rondom wielerwedstrijden, zoals En forårsdag i Helvede (‘een voorjaarsdag in de Hel’), over de voorjaarsklassieker Parijs-Roubaix. Hij werkte mee aan The Yellow Jersey, een nooit afgemaakte Hollywoodfilm over de Tour de France (Dustin Hoffman, die de hoofdrol zou spelen, kreeg met iedereen ruzie) en schreef een boek over de Tour.

In Stjernerne og vandbærerne, zoals de oorspronkelijke titel van The Stars and the Watercarriers luidt, volgt Leth de 56e Giro d’Italia. Van de start, op 18 mei 1973 in Verviers, België (het was de eerste keer dat de ronde buiten de eigen landsgrenzen van start ging), tot de finish, op 9 juni in Triëst. Er deden 140 renners mee, verdeeld over 14 ploegen. ‘De meesten zijn Italianen’, vertelt Leth droogjes in voice-over, terwijl een vrolijk mopje muziek klinkt, ‘daarnaast Belgen, Nederlanders en Spanjaarden, een paar Fransen, West-Duitsers en Zwitsers, één Luxemburger, één Zweed en één Deen.’

Die Nederlanders waren Olympisch Kampioen Hennie Kuiper, die als 16e eindigde, en Gerben Karstens, die de 5e etappe won, van Saint-Vincent-d’Aoste naar Milaan. Maar het meest in beeld komen de Belg Eddy Merckx, die de Giro al won in 1968 en 1971 en deze editie vanaf de proloog de roze leiderstruis draagt, Leths landgenoot Ole Ritter, en de Italianen Marino Basso en Felice Gimondi. Leth volgt de renners op de motor, van zeer dichtbij.

Maar hij heeft niet alleen aandacht voor de beproevingen van de ‘sterren’ en de ‘waterdragers’ in het peloton, Leth toont ook het circus dat de renners dag in dag uit volgt: van het gesleutel aan de fietsen door de mecaniciens tot het mediacircus. ‘140 menselijke reclamezuilen, die reclame maken voor softdrinks, worstjes, lampen, matrassen, bier, ijsjes en fietsen.’

Wat dát betreft is er weinig veranderd. Het gaat vandaag de dag allemaal alleen wel een stuk sneller.

The Stars and the Watercarriers van Jørgen Leth draait zondag 2 mei om 14.00 uur in Theater van ’t Woord in de OBA. Na afloop praat sportjournalist Marcel Rözer met de oud-wielrenners Peter Winnen en Gerben Karstens. Vanaf 3 mei is de film ook gratis te bekijken op IDFA TV.