jpekker

Eefje de Visser: “Niet alles belandt in mijn liedjes”

Eefje de Visser - foto door Luis Alonso Rios Zertuche -landscape-HR

Singer-songwriter Eefje de Visser praat zoals ze zingt en schrijft. Haar derde cd Nachtlicht, vandaag in de winkel, mag dan wat energiek en frisser zijn dan Het is, de tien liedjes zitten weer boordevol poëtische mijmeringen; flarden tekst die associatief en fragmentarisch zijn, maar op een bepaalde manier wel coherent.

“Het is een vrije manier van schrijven”, zegt ze daarover in Grand Café-Restaurant 1e klas op het Centraal Station. “Waar wel samenhang in zit; waar ik zeker wel over nadenk, maar waarvan niet van tevoren is bedacht waar het heen moet, of wat al een vorm heeft voor ik überhaupt ben begonnen met schrijven. Ik ben gaandeweg aan het kijken welke kant het op gaat.”

Met een lachje: “In mijn hoofd is het een wirwar en om mij heen is het ook vaak een chaos. Zo komt het ook in mijn liedjes terecht. Daarbij komt dat ik het ook gewoon fijner vind als liedjes iets mysterieus hebben; als er nog ruimte voor interpretatie is.”

Een tweede cd schijnt het moeilijkst te zijn, viel het maken van de derde je mee?
Ik heb daar geen last van. Bij de tweede had ik ook weinig stress. De derde was qua schrijven niet heel moeilijk, productioneel was het wel zoeken.

Waar begon het mee?
Met liedjes schrijven. Ik maak schetsjes op mijn telefoon; op mijn telefoon staan heel veel ideetjes en ideeën. Stukjes op gitaar van hooguit een minuut. Akkoordjes met een melodietje en een brabbeltaaltje. De ideeën die ik het beste vind, ga ik verder uitwerken. Dan komen er ook echte woorden bij.

Hoe vol zat je telefoon?
Heel vol. Het is een verzameling van jaren. Eens in de zoveel tijd heb ik goesting en ga ik teksten bij de muziek maken. Dat vind ik vaak lastig, een tekst. Melodieën komen vanzelf bij me op, teksten niet. Ik ben teksten gaan schrijven omdat ik toch iets te zingen moest hebben.

Niet om de liefde voor de taal?
Nee, ik hou wel heel erg van taal, maar het is door de muziek dat ik teksten ben gaan schrijven. Het begint bij muziek. De tekst moet zich voegen naar die muziek.

Je liedjes klinken soms alsof het andersom is.
Dat zeggen veel mensen, maar ik heb de melodie nodig om de teksten uit me te trekken. Mensen zeggen ook vaak dat mijn liedjes zo onlogisch in elkaar lijken te steken. Dat komt, denk ik, omdat de melodie altijd voorrang krijgt. Maar begrijp me niet verkeerd: teksten zijn superbelangrijk en ik sleutel er dus ook lang aan. Dan zit ik te schaven en te doen… bij sommige melodieën heb ik wel drie verschillende teksten gehad. Soms heb ik nog allemaal coupletten, die ik toch niet gebruik uiteindelijk. Het moet wel goed zijn.

Dus een dichtbundel ligt niet voor de hand?
Nee, het gaat om de melodie. De melodie krijgt lading door de tekst. De melodie zonder tekst vind ik nog leeg. Een leuk omhulsel. Het spreekt me wel aan op een bepaalde manier, maar door de tekst krijgt het een bepaalde gelaagdheid.

Weet je waar je liedjes over gaan als je begint te schrijven?
Nee, vroeger had ik dat wel meer. Ik schrijf al liedjes vanaf mijn elfde. Eerst in het Engels, heel crappy en stom en puberaal. Op een gegeven moment ben ik overgestapt op het Nederlands, en toen heb ik periodes gehad dat ik wel wist waar ik over ging schrijven. Want er wordt in song writing-land vaak gezegd dat een tekst pas goed is als je in één zin kunt uitleggen waar-ie over gaat. En dat het een verhaal met een kop en een staart moet zijn. Sommige artiesten kunnen dat ook heel goed; zo’n Randy Newman bijvoorbeeld. Allerlei songwriters, maar ik kan dat dus niet. Maar ik ging het wel proberen. Ik werd helemaal niet blij meer van wat ik maakte, en toen heb ik alle zogenaamde regels overboord gegooid. Dat begon een beetje met De koek; toen ben ik gaan schrijven wat er in me opkomt. Niet alles belandt in mijn liedjes, hoor, maar ik probeer mezelf niet meer in zo’n keurslijf te stoppen..

De liedjes mogen dan geen afgerond verhaal hebben, op een cd moeten ze wel op een bepaalde manier bij elkaar passen.
Zeker. Ze vertellen geen afgerond verhaal, maar het is wel een verhaal. Een verhaal zonder slot. Ik schrijf ook vaak op een moment en over dingen die onafgerond zijn. Over een gegeven. Over een gevoel. Er is ook overlap; sommige liedjes gaan ongeveer over hetzelfde. Er spelen vaak een aantal onderwerpen, die dan automatisch in mijn teksten terechtkomen. Over liefde… [ze draait met haar ogen]. Over relaties, afsluiten. Nieuwe relaties beginnen, maar ook over banden met andere mensen, dus niet alleen maar over liefdesrelaties. Over de band die ik met mensen heb. En hoe mensen zijn; de aard van mensen. Hoe ze van elkaar verschillen en wat de overeenkomsten zijn – dát vind ik heel interessant.”

Gaan je liedjes over jou?
Niet echt. Ik schrijf soms heel erg naar iemand toe. Bijna adviserend. In mijn beleving althans. Sommige mensen leiden een heel kleurloos leven; ze zijn angstig, leven teruggetrokken en een beetje geïsoleerd. Die kant heeft iedereen wel in zich, maar teveel is niet goed, denk ik. Daarom probeer ik er tegenin te gaan. Op mijn vorige plaats was dat overigens ook al een onderwerp: eropuit gaan. Nieuwsgierig zijn.

Heb je vrienden die menen dat jouw liedjes over hen gaan?
Soms denken ze het, maar meestal klopt het niet. Het is een samenraapsel; die eigenschappen – introvertheid, dat kleurloze – heb ik in één fictief persoon gebundeld.

Je geeft dus eigenlijk een soort levensadvies.
Ik probeer dat altijd heel erg te vermijden, maar ik denk dat dat er inderdaad wel in zit. Terwijl ik daar helemaal niet van houd, ik wil helemaal niet moralistisch zijn, maar ik schrijf wel over het leven. In Jong, bijvoorbeeld. Ze valt heel even stil. Dan: Het zijn in ieder geval levenslessen voor mezelf. Ik zit zelf ook vaak in die teruggetrokken rol, maar er zijn genoeg momenten waarop ik heel erg levenslustig ben. Vanuit beide posities schrijf ik, zonder het tegen elkaar af te zetten. Dat zit ook in de cd-titel Nachtlicht: het gaat over de donkere en de lichte kant van mensen.

Heb je de titel bedacht toen de cd klaar was?
Nee, ik heb heel lang geleden – voordat Het is uit was – al een liedje geschreven waar die term in zat. Ik vond het een mooi woord. Daarna heb ik nog twee of drie liedjes gemaakt waar ‘nachtlicht’ in voorkwam. Uiteindelijk zit het woord maar in één liedje op de cd, in Wakker. Ik vind de tweeledigheid van het woord mooi. Het roept een mooi plaatje bij mij op; iets van een stad. Van stadsleven. Nachtleven. Sommige mensen interpreteren het als een soort nachtlampje. Als schattig, maar voor mij draait het om het nachtleven.

Het decor van je nieuwe clip Scheef is dat van een donker, broeierig, stoer feestje.
Ik ben naar Barcelona gegaan om te schrijven; de vibe die ik daar voelde, paste bij mij en is op de cd terechtgekomen. In Nederland werkte ik met Jacob van de Water aan de plaat, in de studio in Gent heb ik er ook nog met Pieterjan Coppejans aan gesleuteld. Jacob zorgde dat het een krachtig en sterk geproduceerd geheel werd, Pieterjan heeft veel bijgedragen aan de meer bezwerende en losse vibe.

Hoe maak je er een geheel van?
Omdat het op een gegeven moment best wel elektronisch en minimalistisch was, heb ik tot slot nog wat energieke nummers geschreven. Want ik wilde dat deze plaat een stuk wakkerder en frisser zou worden dan Het is, die wel heel intiem en introvert is, en donker qua klank. Dat losse, dat broeierige, dat kwam nog niet helemaal door. Het was wat te koel. Het was een zoektocht, maar nu knettert het lekker.

Je bent zelf minder op gitaar te horen.
De bas en de drum hebben veel van mijn gitaarpartijen overgenomen. Ik ben best beperkt op gitaar, ik heb iedere keer dezelfde tokkeltjes. Bij het schrijven van liedjes is dat niet erg, maar ik was wel een beetje klaar met die akoestische gitaar. Ik ben het van plan hoor, om heel goed gitaar te leren spelen. Ik speel prima, hoor, maar ik zou het best fijn vinden om te weten wat ik precies speel. Zodat ik niet meer aan de toetsenist hoef te vragen in welke toonsoort iets staat.”

Nachtlicht van Eefje de Visser is te koop in de platenzaak en online. Zaterdag 30 januari, 16.00 uur, speelt Eefje de Visser in Concerto, Utrechtsestraat 52-60. Op 9 maart staat ze met haar band in de Melkweg.