De werkelijkheid verzin je niet
Het IDFA werd 22 jaar geleden opgericht door drie studentes Theaterwetenschappen. Op een zolderkamertje. En werd een handvol documentaires vertoond, en er kwamen enkele duizenden mensen kijken, in kleine bioscoopzaaltjes die al lang niet meer bestaan. De dagkrant werd geplakt en geknipt en gekopieerd.
Tijden veranderen. Sinds enkele jaren afficheert het IDFA zichzelf als ‘het grootste documentaire filmfestival ter wereld’. Het festival is gezaghebbend geworden, directeur Ally Derks een autoriteit. Het blad Opzij zette haar onlangs op de 3e plaats van de sectie cultuur in de lijst met machtigste vrouwen van Nederland (ruim voor Hedy d’Ancona, om maar iemand te noemen; Doreen Boonekamp komt niet eens in de lijst voor).
Maar is het IDFA daardoor ook een betrouwbaarder podium geworden? En waaruit zou dat precies moeten blijken? Wat maakt een festival of film betrouwbaar/geloofwaardig/waarheidsgetrouw? ‘De werkelijkheid verzin je niet’ zeggen ze op het IDFA, maar is dat eigenlijk wel zo? Veel documentaires laten juist zien dat de werkelijkheid wél verzonnen wordt. En hoe!
De dunne scheidslijn tussen echt en onecht is sinds vorig jaar ook het thema van de IDFA-commercials, gemaakt door TBWA\NEBOKO – niet zomaar een reclamebureau, maar een ‘gerenommeerd’ reclamebureau, aldus de IDFA-website. Op de site is ook vermeld dat de commercials van vorig jaar, geregisseerd door Oscarwinnaar Mike van Diem, meerdere vakprijzen in de wacht sleepten – om de ‘credibility’ nóg meer te vergroten.
De drie filmpjes die deze editie over het voetlicht moeten brengen, volgen allemaal hetzelfde stramien: een (niet al te sterk) gespeelde, alledaagse situatie, waarin een buitenissig verhaal wordt verteld, wordt afgesloten met ‘echte’ beelden.
Die beelden zijn afkomstig uit documentaires die eerder op IDFA te zien zijn geweest, maar dat wordt nergens duidelijk uit de commercials zelf. Je moet ze maar hebben gezien. Of op de IDFA-website hebben gekeken: ‘Hoewel het in de commercials vooral om sterke verhalen gaat, blijkt uit korte fragmenten uit respectievelijk Necrobusiness, Hair India en Afghan Star dat de verhalen wel degelijk echt gebeurd zijn én dat er documentaires over gemaakt zijn die tijdens IDFA zijn vertoond’.
Het zit in een op IDFA vertoonde documentaire, dus het is zo.
Dit is de eerste aflevering van een serie die in de IDFA-dagkrant verschijnt.
