jpekker

De Amerikaanse droom aan gort geflitst

Een man met lange haren en een forse snor ligt onderuit op een bed in een smoezelige hotelkamer. Hij draagt een spijkerbroek en een wit T-shirt met een rode Vodafone-reclame. In zijn linkerhand houdt hij de afstandbediening. In het belendende toilet staat, met de deur open, een jongen te plassen. De bril is omhoog, dat valt mee.

Het lijkt een foto van de Tokkies, of een still uit een film van de Oostenrijker Ulrich Seidl. Het is een ‘familiekiekje’ van de Vlaamse fotograaf Jimmy Kets. Hij is gemaakt tijdens een trip naar een thuiswedstrijd van Manchester United, de favoriete club van zijn vader; de jongeman in boxershorts is Jimmy’s broer.

Zelf heeft Kets niets met voetballen, daar was het hem ook niet om te doen. Kets (Lier, 1979) reist de wereld over om de mens te fotograferen die zijn leven probeert vorm te geven; mannen en vrouwen op zoek naar geluk en vermaak. Op eroticabeurzen, autoshows en kermissen; in dierentuinen, nachtclubs en casino’s. Zonder aanzien des persoons, zo maakt de foto van zijn vader en broer duidelijk. Tegelijkertijd veroordeelt Kets niets of niemand. Zijn blik is er een met mededogen; zijn foto’s tonen wat de mens tot mens maakt.

Veel beelden zijn goed voor een grote grijns. In de dierentuin van Peking fotografeerde Kets een jochie in een zwart-wit gestreepte trui, op het moment dat hij gehurkt een zebra fotografeert. Op het strand van Benidorm viel zijn oog op een net iets te dikke vrouw met lichtverbrande benen, die in een hoog opgehesen bloemetjesbikini de Story ligt te lezen. Haar gezicht gaat schuil achter dat van Katja Schuurman, over wie het verhaal gaat (‘De keerzijde van de roem’). Er is niets bewerkt en niets in scène gezet. Kets was er op het juiste moment, waarop precies genoeg getoond én gemaskeerd wordt. Alsof de zon niet fel genoeg scheen, flitste hij ook nog maar eens in: knallende kleuren zijn het resultaat.

Brightside, zoals de twee jaar geleden gerealiseerde reeks heet, is nu in Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond te zien samen met nieuw werk: Shot in Flanders. Het is meer van hetzelfde, maar dat is in dit geval geen enkel bezwaar: elke foto is raak. In Shot in Flanders focust Kets op Amerikaanse symbolen in Vlaanderen. Mythes en clichés, maar met een twist.

Kets fotografeerde Elvis Presley, getatoeëerd op de kuit van een vrouw op een hondenshow, een plastic machinegeweer onderin in een hippe kinderwagen, en een jukebox in een bruin café. Op een uitdragerij zag een blauwe replica van het Vrijheidsbeeld staan. Uit de toorts komt een stekker, maar een lamp zit er niet in.

Ronald McDonald fotografeerde Kets van achteren, half verscholen achter een gifgroen struikgewas en tegen een donkere hemel; hij lijkt wel een kinderlokker. Een witte limousine, symbool van glitter en glamour, staat verweesd op een troosteloze parkeerplaats, voor een betonnen hek dat kapot is.

Het mooist is Kets’ verbeelding van de cowboy. Het icoon van de ultieme vrijheid is een Dik Trom-achtig joch in een kiel, dat fier met zijn cowboyhoed zwaait terwijl hij rondjes draait op een speelgoedpaard. De illusie aan duigen. De Amerikaanse droom aan gort geflitst.

Brightside / Shot in Flanders van Jimmy Kets. T/m 17 april in De Brakke Grond. www.brakkegrond.nl.