Boer zoekt boer op Oerol
Het ging zo: ik kon Schuur Spanjer niet vinden en de eerste de beste die ik aansprak, bleek boer Cees Spanjer, die me wees hoe ik bij zijn schuur kon komen. Maar halverwege was ik de weg weer kwijt. Stadsmens zonder richtingsgevoel.
De volgende die ik de weg vroeg, was boer Cees Cupido, ik herkende hem want op tafel in ons huisje ligt het boek Cees Cupido vertelt – Terschellinger koeienboer in hart en nieren. Voordat ik het wist begon Cees te vertellen, over het eiland, zijn koeien, Joop en Oerol, Oerol en Joop (“Ik doe het voor Joop”).
Sommige verhalen meende ik al te kennen, uit zijn boek waarschijnlijk, maar Cees is een geweldige verteller. Edoch, fotograaf Anke Teunissen en ik moesten verder, naar een voorstelling. Het kon Cees weinig schelen, die ratelde rustig door.
Toen kwamen we op het idee om de volgende dag met Cees Cupido naar Mansholt te gaan, het stuk dat een paar honderd meter verderop wordt opgevoerd in een schuur, met de formidabele Helmert Woudenberg als de visionair Sicco Mansholt, die na de oorlog in zes regeringen minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening was, alvorens hij in 1958 als landbouwcommissaris aan de slag ging in Brussel.
Cees wilde wel, het uitstapje paste precies in zijn melkschema. We liepen door, en bereikten Schuur Spanjer. Ernaast was Cees Spanjer bezig met de betonbodem voor een nieuwe stal. “Je hebt er lang over gedaan”, zei hij smalend. Ik vertelde hem dat we Cees Cupido waren tegengekomen, en dat hij waarschijnlijk ook wel wist dat die nogal lang van stof is. Dat wist Cees Spanjer inderdaad, en vervolgens begon hij zelf ook verhalen te vertellen, over de nieuwe stal, de koeien en biologische landbouw, en over Joop en Oerol, en Oerol en Joop (“Ik doe het voor Joop”).
We vroegen hem of hij ook mee wilde naar Mansholt. Dat wilde hij wel. Als derde belden we Egbert Zorgdrager, in wiens stal het stuk wordt opgevoerd. Die had het wel gezien, maar wilde wel komen vertellen wat hij ervan vond.
’s Middags zagen we het stuk, het was prachtig. Het dagkrantje moest af dus we spraken af om het er ’s avonds nog even over te hebben in de Walvisvaarder. Maar eerst gingen Anke en ik ‘t Wad nog op om met Cees Cupido’s broer Flang kokkels en oesters te zoeken/rapen. Dat liep uit, ook omdat ik op een gegeven moment tot mijn middel in de slik verdween.
Flang leverde ons een kwartiertje later dan afgesproken af op onze afspraak, waar we vervolgens uren discussieerden over landbouw en Oerol. Met bier en kokkels. Het was een fijn gesprek.
“Mansholt staat bij ons op het erf. Wij stellen elk jaar twee schuren beschikbaar aan Oerol,” aldus Egbert Zorgdrager. “Ik ben wel geïnteresseerd in deze materie; ik had toevallig ook net De graanrepubliek van Frank Westerman gelezen. En Mansholt was een van de grootste staatslieden van Nederland, naast Drees. Ik was ook benieuwd naar Helmut Woudenberg: een bekende acteur. En ook een heel goeie acteur.”
Cees Cupido: “Ik heb dat allemaal meegemaakt, hè; dat-ie minister was en de baas bij de EEG. Zijn beleid heeft heel veel invloed gehad op Terschelling. Toen ik boer werd waren er 107 boeren op het eiland, nu zijn er nog twaalf die melken. Hij is de laatste PvdA-er geweest die goed is geweest voor de boeren, daarna hebben ze alles afgebroken.”
Cees Spanjer had de boer in het stuk wel willen spelen. “Ik houd wel van toneelspelen en het is een mooi typetje. Die acteur doet het heel goed. Die emoties, en ook hoe hij praat en loopt – dat kwam er heel goed uit. Het interessante van het verhaal vind ik dat je iets uit idealisme kunt doen en aan het einde van de rit tot inkeer komt. Dat vind ik heel krachtig. Ik heb ervan genoten.”
Mansholt van Stichting Jan Vos is nog t/m 22/66 te zien op Oerol.
