Almodóvar begrijpt vrouwen
Vanavond is Pedro Almodóvars topfilm Volver op Nederland 2. Ik sprak de regisseur bij de wereldpremière op het filmfestival van Cannes in mei 2006. ‘Volver is een terugkeer naar mijn wortels’, vertelde Almodóvar. ‘Naar mijn jeugd in La Mancha. Naar mijn zussen en vooral naar mijn moeder. Ik ben opgevoed door vrouwen. Door sterke, doortastende vrouwen. Veel van de verhalen die zij mij vertelden toen ik klein was, zijn op de een of andere manier in Volver terechtgekomen.’
Volver (‘terugkeren’) is vernoemd naar de prachtige tango van Carlos Gardel, die in de film wordt geplaybackt door hoofdrolspeelster Penélope Cruz: ‘Ik ben bang voor de ontmoeting met het verleden dat is teruggekeerd.’ De opnamen vonden plaats in Almodóvars woonplaats Madrid en in La Mancha, waar hij tot zijn zestiende met zijn ouders woonde. Waar Don Quichote in het boek van Cervantes eens tegen ‘los Molinos’ vocht, staan nu enorme, witte windmolens.
In Volver keert een oude moeder terug bij haar twee volwassen dochters Raimunda en Sole. Als geest, welteverstaan. Een geest die zich onder het bed verstopt en scheten laat. De puberdochter van Raimunda steekt haar werkloze, voor niets deugende vader dood, als die haar op een avond dronken probeert aan te randen. Raimunda verstopt zijn lijk in de vrieskist van het leegstaande restaurant van de buurman, en vertelt haar dochter dat hij haar biologische vader niet was.
Er gebeurt veel in Volver, ook veel vreemds, en toch is hij opmerkelijk ingetogen en bedachtzaam – de hysterie die in Almodóvars vroege films altijd wel even de kop op steekt, is verdwenen. De prachtige muziek van Alberto Iglesias is feilloos gedoseerd, het camerawerk is indrukwekkend – inclusief de van bovenaf gemaakte shots van het décolleté van Cruz. ‘Waren je borsten altijd al zo groot?’, vraagt haar teruggekeerde moeder stomverbaasd.
Cruz, die in Volver als twee druppels water op Sophia Loren lijkt, stak op een persconferentie een minutenlange lofrede af op Almodóvar (‘Hij begrijpt vrouwen. Hij heeft een speciaal oog voor vrouwen. Hij begrijpt mij zoals niemand me begrijpt’). De regisseur moest er een beetje van blozen. Toen hij haar vervolgens vergeleek met de klassieke Italiaanse filmsterren Claudia Cardinale en Sophia Loren begon Cruz op haar beurt verlegen te lachen.
De lofuitingen waren terecht. Cruz is prachtig. En Volver is een diep gravende familiegeschiedenis over de verbondenheid en genegenheid tussen drie generaties sterke vrouwen; een ontroerende kruising tussen een (melo)drama, tragedie en komedie.
Volver van Pedro Almodóvar. Nederland 2, 22.55 uur.
