JP Ekker : Actie! – Tweede Doodweg 15, 2114 AP Vogelenzang. 14 september 2012, 20.47 uur

Actie! – Tweede Doodweg 15, 2114 AP Vogelenzang. 14 september 2012, 20.47 uur

“Ik ben op mijn best als de mise-en-scène de indeling van het huis bepaalt en niet andersom. Draaien in een bestaand huis betekent voor mij een aaneenschakeling van concessies. Een lange gang is te kort, de kamers zijn altijd te klein en vooral ook te laag. Om nog maar te zwijgen van de indeling, die zelden overeenkomt met wat ik in mijn hoofd heb.”

Voor zijn film Borgman heeft Alex van Warmerdam in de bossen rond Bloemendaal een moderne villa laten verreizen. Je zou het niet zeggen, maar het is voor het grootste deel van multiplex. Met een (niet werkend) kookblok en een (echte) vleugel, een houten vloer, behang met Escher-achtige patronen en kunst aan de muur van de schilder Ysbrant. En buitenmuren waarop ‘de tijd is aangebracht’ in de vorm van roest, mos, vlekjes en lekwater.

In de villa woont een welgesteld Westers gezin, bestaand uit een hardwerkende vader, een schilderende moeder en drie kindertjes, samen met een Deense au-pair. “Alles is nep,” zegt Van Warmerdam terwijl ‘de set’ in gereedheid wordt gebracht voor opnames. “Er is geen wc in het huis en er is geen stromend water.”

Ook de oprijlaan met bocht is speciaal aangelegd, net als de vijver en de tuin, die in de film ingrijpende veranderingen ondergaan. Er staat een gastenverblijfje, een tuinhuis en een carport, een productiekantoor en een speciale tent waar de kinderen zich kunnen vermaken als er geen opnamen zijn.

Voor Abel en De Noorderlingen liet Van Warmerdam ook alle sets al bouwen in de studio, voor Kleine Teun liet hij een boerderij neerzetten, voor De laatste dagen van Emma Blank een huis. “Film is bouwen voor mij, dan heb je de illusie onder controle. Het is zoveel efficiënter, maar in Nederland gebeurt het zelden, omdat er natuurlijk een prijskaartje aan hangt. Maar wat dacht je van Ben Hur? Of van Hitchcock, die liet ook veel bouwen. Of Kubrick? Die filmt heel Vietnam in een buitenwijk van Londen.”

In de woonkamer wordt de flatscreen aangezet door 1st AD Willem Quarles van Ufford. Popeye verschijnt in beeld. “Ha, dat is leuk”, zegt Van Warmerdam. “Maar is het de goeie scène?” Cameraman Tom Erisman moet van de leren bak af, zodat de drie kinderen des huizes en het Deense kindermeisje voor de televisie kunnen plaatsnemen. “Moet je lachen?” vraagt Van Warmerdam aan een van de kinderen. ‘Nu mag je nog lachen, straks niet meer hoor.”

Hoofdrolspeelster Hadewych Minis – badjas, rubber laarzen – krijgt een glas wijn in handen gedrukt. “Willem, welke scène doen we eerst?” vraagt ze. “Je komt van buiten”, legt Van Warmerdam uit. “Maar waar laat ik mijn wijn dan als ik de deur dicht moet schuiven?” wil Minis weten. Van Warmerdam plaats de kinderen in de juiste positie op de bank en zegt: “Laten we het een keer grof doen, dan hebben we een idee”.

Zo geschiedt. “Stine, will you bring the children to bed?”, bitst Minis tegen het Deense kindermeisje (Borgman is een coproductie met Denemarken en België). “Yes, madam”, antwoordt de Deense actrice Sara Hjort Ditlevsen. “Maar we hebben onze ijsjes nog niet op”, protesteren de kinderen. Het helpt niet, achter elkaar marcheren ze de kamer uit. Als de Daltons. Buiten staat een windmachine te loeien. Van Warmerdam – handen in zijn zakken – kijkt stuurs naar de monitor.

“Jullie hebben het goed voor elkaar, hè”, zegt hij tussen de repetities tegen de kinderen die tevreden aan hun ijsjes likken. Dan, tegen niemand in het bijzonder: “De wind mag trouwens wel een tandje harder.” “Wie regelt de wind?”, vraagt Quarles van Ufford in zijn portofoon. Buiten het zicht wordt aan de knoppen gedraaid; met het nodige kabaal waait iets omver.

Even later is de rust in de tuin wedergekeerd. En wordt de scène razendsnel opgenomen – met Minis in een crèmekleurig jurkje en op rode hakken in plaats van een badjas en rubber laarzen, de juiste scène van Popeye op de flatscreen en precies de goeie wind achter de halfgesloten jaloezieën.

Tweet This Post