Actie! – Dagelijkse Groenmarkt 1, 2513 AL Den Haag. Woensdag 28 maart 2012, 14.00 uur
“Zullen we improviseren? Ik wil je écht kunnen interviewen en van tevoren niet weten wat je antwoord zal zijn.” In het Oude Stadhuis in Den Haag regisseert Ramon Gieling acteur Hubert Fermin. Fermin speelt graaf Leopold van Limburg Stirum, die eind 1813 na het vertrek van de Fransen uit het gebied van de Hollandse departementen – het latere Nederland – samen met Frans Adam van der Duyn van Maasdam en Gijsbert Karel van Hogendorp het Voorlopig Bewind vormde.
Dit zogeheten ‘driemanschap van 1813’ liet de vrijwel vergeten Prins van Oranje naar ’s-Gravenhage komen om een anarchie of een mogelijke inlijving van Nederland bij Pruisen of Engeland te voorkomen; een gebeurtenis die de basis vormt van de huidige Nederlandse democratie.
Oranjebitter, zoals de werktitel van het project luidt, focust op de controverse die ontstond nadat tussen Prins Willem I uit ballingschap naar Nederland was teruggehaald door Van Hogendorp. Prins Willem bleek een soort Paard van Troje: binnen de kortste keren liet hij de democratie voor wat hij was om op autocratische wijze alle macht naar zich toe zou trekken. In 1819 zette hij Van Hogendorp uit al zijn politieke functies.
Gieling (Utrecht, 1954), maker van een lange reeks speelfilms, filmische essays, korte films en documentaires over de meest uiteenlopende onderwerpen, zoals Over Canto (2011), Tramontanta (2009), Joaquin Sabina, 19 dias y 500 noches (2008), Johan Cruijff – En un momento dado (2004), De gevangenen van Buñuel (2000) en Wij houden zo van Julio (1989), situeerde zijn ‘documentaire’ in 1820 en laat alle betrokkenen in interviews met Ramon Gieling terugblikken op de controverse.
De acteurs kregen de opdracht om zich in te lezen in de materie, zodat hij ze in het oude stadhuis daadwerkelijk kon interviewen. In de interviews komen zowel voor- als tegenstanders aan het woord, van zowel Van Hogendorp als Prins Willem.
V.l.n.r.: gaffer Dario van Houwelingen, Salvador Gieling (assistent-regie), cameraman Goert Giltay en Bianca van Riemsdijk (camera-assistentie). Op de voorgrond instrueert regisseur Ramon Gieling acteur Hubert Fermin. Foto Bob Bronshoff
De regisseur gaat zelf ook gekleed in een historisch kostuum. Maar eronder, buiten beeld, draagt hij moderne gympen. Hij wordt geassisteerd door zijn 20-jarige zoon Salvador, die onlangs zijn eerste film heeft gemaakt en nu naar de filmacademie in Brussel gaat. Ramon wijst naar het balkon en vertelt Fermin dat Limburg Stirum daar ooit heeft gestaan. Van buiten dringt met regelmaat het geluid binnen van vrachtwagens, scooters en politieauto’s die over het plein rijden. De geluidsman kijkt bedenkelijk.
Van Limburg Stirum stelt zich in het interview gereserveerd op. Hij wil geen partij kiezen; niet voor Van Hogendorp, noch tegen de prins, maar stelt vast dat de
gezworen vijanden sprekend op elkaar lijken… Gieling: “Net als in mijn andere films is de waarheid een driedimensionaal ding, waar je vanuit verschillende gezichtshoeken en standpunten naar kunt kijken, en wat dus voortdurend verandert.”
Gieling maakt, op basis van een idee van Pieter van Huystee en hemzelf, met steun van de Gemeente Den Haag, eerst een pilot van 14 minuten voor zijn ‘historische periode-documentaire’, die mede is bedoeld om opdrachtgevers en omroepen van hun plannen te overtuigen. Als ze daarin slagen, willen ze de film rond de jaarwisseling van 2012 opnemen.
Productie: Pieter van Huystee (Pieter van Huystee Film & TV) | Scenario en regie: Ramon Gieling | Regie assistent: Salvador Gieling | Camera: Goert Giltay | Camera-assistent: Bianca van Riemsdijk | Uitvoerend Producent: Zoe de Wilde | Geluid: Wouter Veldhuis | Montage: Boris Gerrets | Production Design: Vincent de Pater | Kleding: Bernadette Corstens | Muziek: Paul M. van Brugge | Met: Hubert Fermin, Reinout Bussemaker, Xander Straat, Katja Herbers, Lukas Dijkema, David Eels | Kleur, ± 90 minuten | Te zien: 2013 (o.v.)
