Actie! – Grasweg 48-50, 1031 HX Amsterdam, 10 maart, 11.14 uur
“De Rietveld is natuurlijk een beetje een armlastige organisatie, al helemaal in vergelijking met de Filmacademie. Vijf jaar kan er bijna niets, maar gedurende deze tien dagen kan en mag alles. Wil iemand een olifant op de set, dan regelen we dat. Een prijswinnend springpaard? Vijftig schapen? Geen probleem. Er heerst hier een beetje een rock ‘n’ roll-sfeertje.”
In de Schram Studio’s in Amsterdam-Noord organiseert docent VAV Martin Grootenboer (“al een jaar of 23”) een workshop voor de derde- en vierdejaarsstudenten van de Gerrit Rietveld Academie. Iedereen met een goed plan kan er terecht. Er is goede apparatuur beschikbaar, van camera’s en windmachines tot green-screens en cranes, en er lopen vakmensen rond om te assisteren. “Twee jaar geleden is Peter Greenaway twee dagen langs geweest. Thom Hoffman komt weleens helpen, net als Rutger Hauer. Ik ben ook bezig geweest met Quentin Tarantino. Ja, hij kent de Rietveld. Sterker: hij was heel enthousiast. Maar na verloop van tijd bleek dat ik het over 2011 had en hij over 2013…”
De meeste eindexamenproducties worden, in ieder geval voor een deel, gerealiseerd tijdens de workshop, aldus Grootenboer, die al doceerde toen de afdeling Voorheen Audiovisueel nog gewoon Audiovisueel heette en eigenzinnige, veel geprezen regisseurs voorbij zag komen als Marc de Cloe, Elsbeth Dijkstra en Brat Ljatifi en Fow Pyng Hu.
Of Lichting 2011 even veel potten gaat breken valt nog moeilijk te zeggen. Aan hun ijver zal het niet liggen. In een hoek van de enorme studio is de Japanse Toshi al anderhalve dag bezig te schuren en te plamuren om de naden van een roze muurtje weg te werken. Grootenboer heeft haar al een paar keer geprobeerd duidelijk te maken dat je er niets van gaat zien op film, toch schuurt ze onverstoorbaar door.
In een andere hoek zit de Noorse Isilin al drie dagen een engelenkostuum in elkaar te naaien, veertje voor veertje, met engelengeduld. In weer een ander deel van de studio is Angelo bezig een typische Amsterdamse woonkamer in te richten. Zijn vader, die de hoofdrol zal spelen in zijn filmpje, loopt ook al rond, terwijl de opnames pas voor het einde van de dag gepland staan.
Vandaag is de vloer eerst voor Joris Rosenhart, die een filmpje opneemt over Frederick Ashworth, de ‘weaponeer’ van de B-29 die op 9 augustus 1945 de tweede atoombom op Nagasaki liet vallen. In film noir-stijl. Rosenhart ziet het vooral als een oefening. “Ik wil experimenteren met de belichting. En kijken hoe de communicatie met de cameraman en de geluidsman verloopt. En met Arthur natuurlijk, die de hoofdrol speelt.”
Arthur is Arthur Remmig, in het dagelijks leven schilder, maar ook in te huren als model en acteur. Terwijl Remmig zich in zijn uniform hijst, wordt de rookmachine uitgeprobeerd. Tessel, die een dag eerder een kunstig filmpje heeft opgenomen met drie blote meisjes in een bad op een draaischijf, komt vragen of Rosenhart een strijkbout heeft meegenomen. Ze wil de gehuurde broek nog even strijken.
Remmig zet zijn pet op, neemt plaats op een jerrycan die midden op de betonnen vloer is geplaatst en steekt een sigaret op. De rookmachine draait. Van de zijkant valt prachtig licht op Remmigs gezicht. Het is het moment na het droppen van de bom; de weaponeer is een moment afgezonderd in de hangar en denkt na over de impact die de atoombom zal hebben op de oorlog, over de hoeveelheid doden, het land zelf. Dan neemt hij een ferme trek van zijn sigaret en asemt een grote rookwolk uit, die de vorm aanneemt van een paddenstoel en dan weer vervaagt…
De ene na de andere Lucky Strike wordt opgestoken, er wordt geschoven met lampen en zwarte schermen. Na een uur of drie is Rosenhart tevreden. Grootenboer: “Beeldend kunstenaar is een heel individueel beroep. Hier leren ze dat het ook anders kan; film lukt niet in je eentje.”
De afstudeerproducties van de afdeling VAV zijn te zien tijdens de Eindexamententoonstelling op de Gerrit Rietveld Academie van 6 t/m 10 juli.
Deze rubriek verschijnt maandelijks in De Filmkrant. Zie ook www.bobbronshoff.nl
