jpekker

Fraaie posters. Met geen ander doel dan behagen

antoinette

Vanaf het begin kleeft er een hardnekkig misverstand aan de Afficheprijs, die tijdens het Nederlands Film Festival alweer voor de 13e keer wordt uitgereikt: die is namelijk níet bedoeld voor het mooiste affiche, maar voor de beste filmposter. Wie stemt zou niet alleen esthetische criteria moeten hanteren, maar ook in ogenschouw moeten nemen of de poster communicatief, wervend en effectief is.

Dat is geen geringe opgave; het is dan ook logisch dat jaar na jaar de mooiste poster komt bovendrijven. Helemaal eerlijk is het echter niet; veel distributeurs en producenten willen helemaal geen mooie posters. Die willen een poster die hun product verkoopt. Die communiceert – wat dat ook moge inhouden. En die moet vaak voldoen aan tientallen regels en regeltjes, waarover tientallen mensen zich hebben gebogen. Zelfs de volgorde en de plek van de namen van de acteurs is vaak vastgelegd in contracten.

davinci

Hoe groter de verwachtingen, hoe minder vrijheid een ontwerper vaak heeft. De meeste ontwerpers zeuren daar niet over; wie vrijheid wil, moet autonome kunst gaan maken, geen filmposters.

De fraaie posters die filmgeek Matthew Chojnacki selecteerde voor Alternative Movie Posters – Film Art from the Underground zijn kunst. Ze zijn niet gemaakt om films te verkopen; ze dienen geen ander doel dan behagen. Een enkel exemplaar is vervaardigd in opdracht van een festival of een filmhuis, een aantal in opdracht van een galerie of (film)tijdschrift, de meeste uit liefde voor een film of omdat de maker een geinig idee had bij een bepaalde titel. Op de meeste ontbreken de credits, studiologo’s en andere elementen die van een poster een filmposter maken.

klein

Bij elke poster – ze lopen uiteen van waanzinnig gedetailleerde tekeningen tot heldere grafische, veelal met behulp van het computerprogramma Illustrator gecreëerde uitingen – vertelt de ontwerper kort over zijn inspiratiebronnen en drijfveren. “Working for a film that you appreciate is always rewarding”, zegt bijvoorbeeld de Amerikaan James Rheem Deen, die een nieuwe poster tekende voor Ms. 45.

In het bladerboek zijn ook twee posters opgenomen van Nederlandse ontwerpers: Linda Hordijk maakte een krullerig, roze-rood affiche voor Sofia Coppola’s Marie Antoinette, Vincent Vermeij ontfermde zich over John Carpenters Stephen King-verfilming Christine. Een centrale plek ruimde hij in voor de koplampen van de Plymouth Fury uit 1958. Maar dat zien alleen de fans.

Alternative Movie Posters: Film Art from the Underground. Samenstelling Matthew Chojnacki. Uitgeverij Schiffer Publishing, Ltd. ISBN 9780764345661. Online staat een preview.

18x24_17x23