Uitputtende reis van het hart naar het lichaam van Chopin
In het overrompelende Nummer veertien, home zwemt beeldend kunstenaar 26,6 km, fietst hij 1388,12 km en loopt hij 289,13 km hard, en overbrugt daarmee de afstand tussen het hart en het lichaam van zijn favoriete componist Frédéric Chopin.
‘Ik ben nergens héél goed in; ik ben niet geweldig in filmmaken, ik ben niet de beste componist van Nederland en ik ben ook geen topatleet. Maar door het allemaal samen te brengen, kan ik toch iets maken wat uniek is.’
Beeldend kunstenaar Guido van der Werve (Papendrecht, 1977) maakte furore met virtuoze videowerken waarin hij zelf de hoofdrol speelt. Geïnspireerd door de performancekunst uit de jaren ’70 liet hij zich door een auto van zijn sokken rijden (Nummer twee), wandelde hij over het ijs op de Botnische Golf terwijl een gigantische ijsbreker hem op de hielen zat (Nummer acht) en draaide hij 24 uur lang rondjes tegen de aardrotatie in op de Noordpool (Nummer negen).
In zijn nieuwste, het overrompelende Nummer veertien, home, vervlecht Van der Werve geabstraheerde jeugdherinneringen aan zijn saaie jeugd in Papendrecht, de levens van zijn jeugdheld Alexander de Grote en zijn favoriete componist Frédéric Chopin, en een nauwelijks voorstelbare atletische prestatie: een zevenvoudige triatlon, ofwel ruim 1700 km.
Van der Werve overbrugt hiermee de afstand tussen het lichaam van Chopin, dat op de Parijse begraafplaats Père Lachaise begraven ligt, en diens hart, dat na zijn dood door zijn zus naar Polen werd gesmokkeld en sindsdien op sterk water wordt bewaard in de Heilig Kruiskerk in Warschau.
De structuur van Nummer veertien, home is gebaseerd op een door Van der Werve zelf geschreven requiem: drie delen in twaalf aktes. Die drie delen lopen weer parallel met de triatlon-disciplines, zwemmen, fietsen en hardlopen. Elk deel bestaat uit vier aktes: een autobiografische, een over Alexander de Grote, een over Chopin en een die ingaat op het betreffende onderdeel van de triatlon.
‘Alles valt op een vreemde manier op zijn plek. Nummer veertien, home gaat wat mij betreft over de vraag in hoeverre je afkomst de rest van je leven bepaalt. Chopin en Alexander de Grote zijn allebei uit hun geboortedorp weggegaan toen ze 19 waren en nooit meer teruggekeerd. Alexander de Grote was onoverwinnelijk zolang hij een doel had. Maar toen er een einde kwam aan zijn schier eindeloze veldtocht en hij zich settelde is hij niet veel later overleden. De laatste woorden van Chopin waren “Ik voel de pijn niet meer”. Dat sluit mooi aan bij het gevoel dat een sporter aan een einde van een triatlon heeft. Mijn tocht staat natuurlijk niet in verhouding tot wat Alexander de Grote heeft gedaan, maar ik merk wel dat ik zelf ook steeds op zoek ben naar nieuwe uitdagingen. De finishlijn is de start van de volgende race.’
Wat zijn volgende ‘race’ wordt, weet Van der Werve nog niet precies; voordat hij over Nummer vijftien gaat nadenken, werkt hij eerst aan wat ‘kleine dingen’. ‘Ik ben een van de drie kunstenaars die gevraagd zijn na te denken over kunst in de vertrekhal van de Noord/Zuidlijn. Ik ben bezig om muziek te schrijven, en ik probeer me te classificeren voor de WK Iron Man in mijn leeftijdscategorie.’
Een speelfilm ziet Van der Werve zichzelf nog niet een-twee-drie maken. ‘Ik ga heel vaak naar de bioscoop. Naar artfilms én James Bond, maar ik heb altijd moeite met acteurs en het feit dat het niet echt is. Het is niet voor niets dat ik films maak zonder acteurs. Dat vind ik het leuke aan muziek en aan dansers: dat vind ik wat integerder. Hetzelfde geldt voor sport: dat is een hele integere expressie, zeker als je heel diep gaat.’
Als hij aan het einde van Nummer veertien, home uitgeput tegen het hekwerk voor de Madeleine Kerk in Parijs neerzijgt, acteert hij zeker niet, aldus Van der Werve. ‘Ik was echt uitgeteld, omdat ik mijn laatste marathon expres iets harder gelopen heb. Als je stopt met lopen, begin je heel erg te zweten. Daardoor liep de zonnebrandcrème die ik op mijn hoofd had gesmeerd in mijn ogen. Daardoor ziet het er nog beter uit.’
Meer beeldende kunst op het IFFR
Guido van der Werve’s Nummer veertien, home is gelijktijdig te zien op een witte muur in het Stedelijk Museum in Amsterdam (ieder uur) en op het witte doek tijdens het IFFR. In Rotterdam is de film geselecteerd voor de Tiger Awards Competitie voor Korte Films. Daarin zijn nog veel meer werken opgenomen van beeldend kunstenaars, zoals het geweldige Janus van Erik van Lieshout (eerder te zien in Annet Gelink Gallery) en het hypnotiserende Tokyo Giants, na Plot Point en Stardust het afsluitende deel van de Plot Point Trilogy van de Vlaming Nicolas Provost, wiens speelfilmdebuut The Invader vorig jaar in Rotterdam te zien was. Ook de nieuwe kortfilms van gerenommeerde beeldend kunstenaars als Yuri Ancarani, Claire Hooper, Omar Fast, Willie Doherty, Beatrice Gibson en Zachary Formwalt dingen mee naar de drie Tiger Awards.
In andere secties zijn films te zien van onder anderen Broersen & Lukács, Marina Abramovic, Ursula Mayer, Mika Taanila, Johan Grimonprez en Keren Cytter. Ook de Rotterdamse CineMart brengt film en beeldende kunst samen, met het initiatief Art:Film, waarop nieuwe projecten van vijf filmende kunstenaars (waaronder één Nederlandse: Future Histories van Fiona Tan) worden gepresenteerd aan potentiële financiers, coproducenten en andere experts uit de kunst- en filmindustrie.
