jpekker

71e Festival de Cannes van start met Spaanse film van Iraanse regisseur Asghar Farhadi. En een hotline voor seksuele intimidatie.

Directeur Thierry Frémaux had de keuze uit een kleine 2000 films; 21 daarvan werden goed genoeg bevonden voor de competitie om de Gouden Palm. Uit nood geboren of niet, het festival zet in op vernieuwing: 10 van de 21 films zijn van regisseurs van wie nog niet eerder een film in de meest prestigieuze competitie heeft gedraaid. Daarbij is maar één debuut: Yomedinne van de Egyptische regisseur Abu Bakr Shawky, over een koptische melaatse en een weesjongen die samen een reis door Egypte ­maken.

Amerika wordt vertegenwoordigd door David Robert Mitchell, die furore maakte met de horrorhit It Follows, en oudgediende Spike Lee, die in 1991 – 27 jaar geleden – met Jungle Fever voor het laatst een film in competitie had in Cannes. Zijn nieuwste, BLACKkKlansman, draait om een Afro-Amerikaanse politieagent, die infiltreert bij de Ku Klux Klan.

Het grootste Hollywoodbombast wordt buiten competitie vertoond: Solo: A Star Wars Story van Ron Howard, een nieuwe sciencefiction­spin-off met de jonge ruimtevrijbuiter Han Solo, Harrison Fords oude rol.De oudste oudgediende in competitie is de 87-jarige nouvelle vague-veteraan Jean-Luc ­Godard, die al acht keer eerder een film in de officiële selectie had en vijftig jaar geleden, toen het festival vroegtijdig tot een einde kwam door het naar Zuid-Frankrijk overgeslagen Parijse studentenoproer, ook al nadrukkelijk van de partij was. Godards documentaire-essay Le Livre D’Image is een van de vijf Franse producties in de competitie van het tikje chauvinistische Cannes; de andere zijn geregisseerd door Christophe Honoré, Stéphane Brizé, Yann Gonzalez en Eva ­Husson.

Husson (Les Filles du Soleil) is een van de slechts drie vrouwelijke regisseurs met een film in de belangrijkste competitie; de andere zijn de Italiaanse Alice Rohrwacher (Lazzaro felice) en de Libanese Nadine Labaki (Cafarnaúm). “Mijn verantwoordelijkheid is de cinema,” zei Frémaux over de vrouwelijke ondervertegenwoordiging. “De selectie van Cannes is gebaseerd op artistieke waarden, niet op sociale waarden.” De Gouden Palmjury wordt voorgezeten door een vrouw, meldde Frémaux monter; de Australische actrice Cate Blanchett, en de jury bestaat uit meer vrouwen dan mannen. En in de tweede competitie zijn acht films ge(co)regisseerd door een vrouw.

Het Nederlandse aandeel is zoals te doen gebruikelijk beperkt. Donbass van de Oekraïense regisseur Sergej Loznitsa, woensdag de openingsfilm van ‘Un certain regard’ (de tweede competitie), is gecoproduceerd door de Amsterdamse productiehuizen Graniet Film en Wild at Art.

Ook Rafiki van de Keniase Wanuri Kahiu, Girl van de jonge Vlaamse debutant Lukas Dhont en de animatiefilm This Magnificent Cake! van Emma de Swaef en Marc James Roels werden gerealiseerd met een Nederlandse coproducent en een (bescheiden) bijdrage van het Nederlands Filmfonds.

De kortfilm Best Day Ever van Aboozar Amini, die als tiener uit Afghanistan naar Nederland emigreerde en in 2010 afstudeerde aan de Rietveld Academie, opent het parallelprogramma Quinzaine des Réalisateurs. De Nederlands-­Syrische acteur Arabi Ghibeh heeft een rolletje (‘man in black’) in Eva Hussons Les Filles du Soleil. De gerestaureerde versie van João en het Mes (1971), de eerste speelfilm van de in 2014 overleden regisseur George Sluizer, is geselecteerd voor Cannes Classics – dat is het zo een beetje.

De laatste Nederlandse film die meedong naar de Gouden Palm was Alex van Warmerdams Borgman in 2013. Daar hebben we destijds 38 jaar op moeten wachten; Jos Stellings Mariken van Nieumeghen was in 1975 de voorlaatste Nederlandse film in de Gouden Palmcompetitie.

Godard komt al jaren niet meer naar Cannes, de kans dat de Rus Kirill Serebrennikov en de Iraniër Jafar Panahi erbij zijn is ook nihil; beiden hebben ‘huisarrest’ en kunnen niet vrij reizen. Paus Franciscus, het onderwerp van een documentaire van Wim Wenders, komt ook niet. Wie wel in Cannes worden verwacht: Christopher Nolan (die Stanley Kubricks 50 jaar jonge 2001: A Space Odyssey komt inleiden) en Martin Scorsese (die een oeuvreprijs krijgt), Marion Cotillard, Penélope Cruz, Javier Bardem, Nicolas Cage, Matthieu Amalric en John Travolta, om er een paar te noemen. En Cate Blanchett, Léa Seydoux en Kristen Stewart – de grootste sterren zitten deze editie in de Gouden Palmjury.

Het is de bedoeling dat het festival zaterdag 19 mei wordt afgesloten met Terry Gilliams The Man Who Killed Don Quixote. Maar producent Paulo Branco wil dat door de rechter laten verbieden; volgens Branco kan alleen hij, en niet Gilliam, beslissen wanneer en waar de langverwachte film in première gaat. De rechter doet woensdag uitspraak. Voor wat het waard is: de festivalleiding heeft zich achter Gilliam geschaard: “Het is onze taak artiesten te steunen, niet aan te vallen.”

Ook Lars von Trier, die in 2011 tot ‘persona non grata’ werd verklaard na een onhandig geformuleerde Hitlergrap, kan weer rekenen op steun van Frémaux cum suis. Zijn seriemoordenaarshorrorfilm The House that Jack Built, met Matt Dillon en Uma Thurman in de hoofdrollen, wordt buiten competitie vertoond. Om het risico van nieuwe uitglijers zo klein mogelijk te houden, geeft Von Trier geen persconferentie.