34e Oerol van start: kunst kan ook op een knollenveldje
De 34e editie van Oerol is vrijdag geopend met een boekpresentatie. De tot reuzen getransformeerde acteurs Gijs Naber en Anneke Sluiters uit de locatietheatervoorstelling Reuzen van Jetse Batelaan namen het eerste exemplaar van De kleuren van het wad. Van bedreigde zee tot Werelderfgoed van natuurschrijver en cultuurrecensent Kester Freriks in ontvangst.
Dat was met een reden: het boek laat zien dat natuur en cultuur op Terschelling in de loop der jaren een steeds krachtiger samenspel zijn gaan vormen. Ook deze editie zijn er weer tientallen landschapstheatervoorstellingen op Oerol die de natuur – van het bos en de boerenschuren tot het strand en de duinpannen – als inspiratiebron nemen of als medespeler integreren. ‘Sense of Place’ noemen ze dat op Oerol: het landschap in het centrum van de gebeurtenissen.
Een goed voorbeeld is de openingsvoorstelling Erf van Boukje Schweigman en Theun Mosk, die de afgelopen jaren publiekslievelingen werden op Oerol met voorstellingen als Wiek, Zweep en Blaas. Het was de bedoeling dat Erf zou worden opgevoerd in het Hoornse Bos, maar toen daar een broedende havik werd gelokaliseerd, moest Schweigman& op zoek naar een andere locatie. Nu staat Erf op een knollenveldje middenin in donker bos bij West-Terschelling. Om de orchideeën te sparen, wordt het publiek gesommeerd om via de rand van het veld naar de houten tribune te lopen die aan de korte zijde is een neergezet.
Als het publiek eenmaal zit – weggedoken onder dekentjes omdat het koud is, onhandig slaand naar bijtende insecten – komen vanuit de verte tientallen mensen richting de tribune gelopen, als echo’s uit een ver verleden – de titel verwijst zowel naar het stuk land als naar het erven van eigenschappen en bezittingen. Ze komen en gaan, in een eindeloze stroom: jong en oud, man en vrouw, solo en in groepjes, in allerlei gedaanten en creaties. Ze kruipen, sluipen, rollen, slenteren en sprinten; sommigen dragen takjes, anderen torsen enorme boomstammen mee, juten zakken en andere mensen. Een man slaat vier paaltjes in de grond en komt vervolgens niet meer uit het denkbeeldige hok waarin hij zichzelf heeft opgesloten.
Zo gaat het maar door. De cyclus van leven en dood wordt begeleid door een repetitieve, ritmische, meditatieve soundscape. Mezzosopraan Nora Fischer, gekleed in een vuurrode jas die sterk contrasteert met de aardetinten van alle andere stervelingen, zingt een prachtig slaapliedje dat ze leerde van haar vader, de vermaarde Hongaarse componist Iván Fischer.
De komende tien is het hele eiland een podium voor nog veel meer locatietheater, straattheater, beeldende kunst, film en muziek. Maar het populaire muziekpodium op Camping De Kooi ontbreekt deze editie, omdat de eigenaar iedere avond om half 11 wilde beginnen met de programmering en Oerol na tienen ruimte – én stilte – wil voor de theaterprogrammering. Net als vorig jaar, toen het nóg populairdere buitenpodium op het Groene Strand al moest wijken voor locatietheater, zorgde het besluit voor veel teleurgestelde reactie op Facebook en andere sociale media.
Op het omheinde muziekterrein de Betonning in West, dat vorig jaar in de plaats kwam van het open Groene Strand, werkt Oerol dit jaar met gastcuratoren. ‘Festivalkinderen’ als Wende Snijders, Colin Benders (Kyteman) en Glenn de Randamie (Typhoon) is gevraagd ‘met open blik’ muziek, letteren en kunsten samen te brengen op de Betonning, die de rest van het jaar dienst doet als opslag voor de bewegwijzering voor de scheepvaart op de Waddenzee.
Het spits werd vrijdag afgebeten door Erik de Jong (Spinvis), die vorig jaar nog op Oerol stond met een gewaagde gedanste opera. “We gaan proberen om allemaal in elkaars wereld terecht te komen. Mensen moeten zich vrij voelen om te presenteren, niet om te presteren. Je mag het gewoon proberen, dat is eigenlijk het belangrijkste,” vertelde De Jong in de mini-talkshow die de aftrap van zijn curatorschap betekende.
In het aansluitende ‘speelkwartier’ werd het publiek vervolgens uitgedaagd ook een visie te ontwikkelen op het dagthema ‘toekomst’ – Oerol zou Oerol niet zijn zonder publieksparticipatie. Daarna was er muziek, veel muziek, onder meer van celliste Saartje van Camp, met wie De Vries momenteel door het land toert, van dansperformer Amos Ben-Tal, en van de psychedelische singer-songwriter Cisco Kid uit Parijs.
Over de uitkomst van zijn experiment, dat ook zaterdag nog op de Betonning plaatsvindt, maakte De Jong zich totaal niet druk. “Het is net als in het echte leven, we zijn allemaal continu aan het mislukken. Dat is juist toch ook mooi? Dat je kunt zien dat we het aan het proberen zijn?!”
Oerol. t/m 21/6 op heel Terschelling. www.oerol.nl. De kleuren van het wad. Van bedreigde zee tot Werelderfgoed van Kester Freriks is verschenen bij Koninklijke Van Gorcum. 264 pagina’s, ISBN 97890 2325 3990, prijs 24,95 euro.
Foto’s Pieter Crucq, Anke Teunissen, Geert Snoeijer.
