‘Seksclubs zijn sneu’
Vannacht om 0:50 uur wordt de tragikomedie Irina Palm uitgezonden op BBC2. Bij de bioscooprelease sprak ik hoofdrolspeelster Marianne Faithfull. Zij speelt een weduwe van in de vijftig die in een louche Londense seksclub gaat werken om de operatie van haar kleinzoon te bekostigen. ‘It was a dirty job, but someone had to do it.’
Paniek. Stress! ‘Je laat je hier beter niet zien’, sist de Belgische publiciteitsmedewerker tegen de fotograaf die doodgemoedereerd de lift komt uitlopen. ‘Ze is niet opgemaakt en ze wil nu absoluut niet worden gefotografeerd. Als ze je ziet, heb je kans dat ze het interview ook afzegt.’
Een jaar nadat ze haar wereldtournee moest schrappen omdat er borstkanker bij haar was vastgesteld, streek de Britse vedette Marianne Faithfull alsnog neer in Antwerpen. Voor een optreden in de Koningin Elisabethzaal en voor de Belgische première van Irina Palm, een Engelstalige film van een Duitse regisseur die al jaren in Brussel woont. En ja: de diva had ook tijd voor een zeer beperkt aantal interviews.
Dat gaat niet zonder slag of stoot. Een dag van tevoren zijn de interviews op bevel van Faithfull verplaatst van het Astrid Park Plaza Hotel naar het veel duurdere Conrad Hilton. Als haar eerste half uur durende vraaggesprek met een Duitse journaliste erop zit, en de Volkskrant wil aanschuiven, richt ze haar ogen ten hemel en verzucht ze: ach nee! Nog één? Ja, zegt haar persagent. Nog één.
Met tegenzin neemt Marianne Faithfull weer plaats, voor haar tweede en laatste interview van de dag. Ze is inderdaad nauwelijks opgemaakt. De geblondeerde zestiger draagt een spijkerbroek, zwarte hakken en een mouwloze, roze blouse van Chanel – het label steekt naar buiten. Op haar blote armen zitten grote anti-rook pleisters. ‘Ik ben begonnen met sterkte 14’, zegt ze. ‘Nu zit ik op 7. Het gaat goed.’
In de tragikomedie Irina Palm speelt Faithfull een weduwe van in de vijftig die in een Londense seksclub gaat werken om de operatie van haar kleinzoon te bekostigen. Maggie trekt piemels af die mannen door een gat steken. ‘Ik zou zoiets zelf nooit doen. Voor niemand’, zegt Faithfull, de wilde meid van weleer die zelf inmiddels ook twee kleinkinderen heeft. ‘Ik ben niet bepaald het opofferingsgezinde type. En daarbij: ik zou wel andere manieren vinden het geld bij elkaar te krijgen.’
Maar Irina Palm is dan ook geen realistisch drama of een film met een boodschap, benadrukt Faithfull. ‘Het is een sprookje. Aan het begin van de film heeft Maggie geen leven en geen seksleven. Ze is heel ongelukkig, maar realiseert het zich niet. Het lukt haar ook niet er iets aan te veranderen. Door een vreemd toeval verandert haar leven; Maggie ontdekt dat ze ergens goed in is én ze leert de liefde kennen. Het is hoogst onwaarschijnlijk, maar het zou kunnen gebeuren. Mannen denken aan een sexy chick, maar aan de andere kant van het muurtje zit de ouwe Maggie. In haar keukenschort.’
Ter voorbereiding maakte Faithfull zich Maggies manier van bewegen eigen. En ze leerde haar tekst uit haar hoofd. Maar ze heeft nooit een pornofilm gezien en ze is ook nooit in een seksclub geweest. ‘Dat was nergens voor nodig. Maggie loopt immers ook voor het eerst in haar leven een seksclub binnen.’
Voor de opnamen werden plastic dildo’s gebruikt. ‘Geen pretje’, zegt Faithfull. ‘It was a dirty job, but someone had to do it.’ Het hele idee staat haar tegen. ‘De mannen die ernaar toe gaan. En de vrouwen die de kost verdienen in seksclubs. Het is sneu. Ik wil geen moreel oordeel vellen over de seksindustrie, maar de gevolgen zijn vaak zo treurig.’
Het klinkt vreemd uit de mond van Marianne Faithfull, het kind van aristocratische ouders dat in het begin van de jaren zestig werd ontdekt door Mick Jagger en Keith Richards. Het illustere duo hielp haar aan haar eerste hit As Tears Go By. In de jaren daarna verliet ze man en kind en stortte ze zich, als het vriendinnetje van Jagger, in een leven vol seks, drugs en rock ‘n’ roll.
Ook filmproducenten ontdekten het popicoon. Faithfull debuteerde in de komedie I’ll Never Forget What’s ‘Isname (1967) en speelde in producties als Girl on a Motorcycle (1968), Hamlet (1969) en, veel later, in 1996, in Crimetime van George Sluizer. Dat ze echt kan acteren, bewees Faithfull pas met Intimacy (2001) van Patrice Chéreau.
‘Ik voelde me nooit erg prettig op een filmset. Daar is sinds Intimacy verandering in gekomen. Voor die tijd zag ik de camera als een obstakel. Patrice heeft me daarvan af geholpen. Hij heeft ervoor gezorgd dat ik niet meer aan een stuk door aan de camera denk. Het is mijn probleem niet meer, de regisseur en de cameraman moeten maar zien.’
Toch voelt ze nog altijd verschil tussen optreden en acteren. ‘Op het toneel ben ik de baas. Altijd. Ik heb controle, macht. Er is een directe band met het publiek, en als die goed is, kan ik volkomen mezelf zijn.’
Ze zou graag meer acteren, maar ‘je kunt het nu eenmaal niet half doen’. ‘Dat maakt het zo moeilijk; zowel zingen als acteren vergt je volledige aandacht. Ik krijg wel scripts toegestuurd. Soms zijn ze goed, zoals Sofia Coppola’s Marie- Antoinette of Gus Van Sants korte film Le Marais. Maar het meeste is to-ta-le onzin.’ Wat ze nog wil spelen of met welke regisseur ze graag wil werken, zegt Faithfull niet. ‘Ik geloof er niet in dat als je iets uitspreekt het dan ook gebeurt. Als een regisseur iets van me wil, weet hij me wel te vinden. En anders weet ik hem wel te vinden.’
Het half uur zit erop. Faithfull wandelt met haar agent naar het balkon. De fotograaf is onverrichter zaken huiswaarts gekeerd. ‘s Avonds krijgt hij een herkansing. Vlak voordat haar optreden begint, in de kleedkamer, terwijl ze haar lipstick opdoet.
De Belgische pers prijst de volgende dag Faithfulls doorrookte stem.
(Dit artikel verscheen eerder in de Volkskrant)
