‘Gewoon eerlijk je zin doen’
Eindhoven Airport, 6 augustus 2006 © Joost van den Broek
Guus Dubbelman, vaste freelance-fotograaf bij De Volkskrant, deed kort geleden zijn beklag over het nieuwe compacte formaat van de krant. Foto’s komen er niet langer tot hun recht, stelde Dubbelman: ‘Fotojournalistiek begint minimaal bij vier kolom in een acht koloms broadsheet’. Wat langer geleden riepen persfotografen hel en verdoemenis over een experiment van regionaal dagblad De Gelderlander om verslaggevers van de stadsredactie uit te rusten met een digitale camera. Sindsdien is het stil rond het onderwerp, terwijl ‘Nokia-fotografie’ toch langzaam maar zeker ingeburgerd raakt.
Fotojournalistiek en beroepsfotojournalisten staan onder druk. Terwijl de betekenis van het beeld alleen maar toeneemt, gaan bezuinigingen van krantenuitgevers vaak ten koste van de persfotografie. Multimediale ontwikkelingen en de opkomst van de amateur-persfotografie tasten de positie van de beroepsfotograaf verder aan. Dat is niet alleen ‘opmerkelijk’, stelt Bijzonder hoogleraar fotografie Frits Gierstberg in het voorwoord van Door de lens van professionele fotografen, ‘als we ons bedenken dat de makers van het beeld achter het beeld in de problemen komen, is dat zonder meer verontrustend te noemen. Want waar blijft de voor onze democratie zo broodnodige onderzoeksjournalistiek als de makers hun verhalen niet meer kwijt kunnen?’
In de bundel Door de lens van professionele fotografen laat Lise Lotte ten Voorde vijftien documentairefotografen aan het woord over hun professionele afwegingen en hun persoonlijke drijfveren. Op één vlak zijn hun tips opvallend eensluidend: het onderwerp. ‘Begin te fotograferen wat je mooi, interessant of spannend vindt. Hou het dicht bij jezelf’, adviseert Chris de Bode. ‘Blijf jezelf’, stelt Filip Claus. ‘Gewoon eerlijk je zin doen’, aldus Paul Van den Abeele. En ook volgens Jimmy Kets moet je gewoon doen waar je zin in hebt: ‘Volg je hart’.
Over andere zaken zijn de dames en heren – afkomstig uit Nederland en België; jong en oud; man en vrouw; geschoold en ongeschoold: ervaren en aanstormend, wereldvermaard en minder bekend – veel minder eensgezind. Zo adviseert Wouter Van Vaerenberg om veel foto’s en fotoboeken te bekijken (‘In de fotogeschiedenis duiken: super tijdverdrijf!’). Paul Van den Abeele stelt juist dat je níet naar fotoboeken moet kijken, ‘maar naar de werkelijkheid, de mensen, de natuur’.
‘Fotografeer heel veel en geef niet te snel op!’ is de tip van Martijn van de Griendt. ‘Doorgaan. Blijf fotograferen’, adviseert Carl de Keyzer. ‘Er zijn natuurlijk heel veel elementen die je van het fotograferen kunnen afhouden of die je kunnen frustreren. Maar je moet er gewoon voor gaan.’ ‘Nooit opgeven, en altijd verder gaan’, meent Lieve Blancquart. Ad van Denderen is een andere mening toegedaan: ‘Werk vier jaar hard, zet zoveel mogelijk opzij en als het na vier jaar nog niets is, STOP en ga wat anders doen’.
Naast de prettig geschreven interviews vol smeuïge anekdotes, open deuren, ontboezemingen en andersoortige tips (‘Je moet een worden met je camera; jij en je camera moeten een entiteit worden’, aldus Lieve Blancquert. De Groninger Reyer Boxem houdt het wat aardser: ‘Neem altijd reservebatterijen mee’) bevat Door de lens van professionele fotografen handige kaders met persoonlijke gegevens van de fotografen, fraaie portfolio’s en informatie over de inhoud van hun cameratassen. Dure camera’s mogen volgens Reyer Boxem dan nog geen goede foto’s maken, de meeste genoemde toestellen – van Leica’s en Hasselblads, Canons en Nikons tot Minolta’s en Mamiya’s – vergen een aardige investering.
Wie, zoals Joost van den Broek, vindt dat fotografie het mooiste vak is dat er bestaat, moet het er maar voor hebben. En een paar tientjes voor Door de lens van professionele fotografen, om inzicht te verkrijgen in de manier waarop goede fotojournalistiek tot stand komt. Niet alleen warm aanbevolen voor amateur-fotografen en semi-professionals, maar ook voor hoofdredacteuren in kranten- en tijdschriftenland.
Door de lens van professionele fotografen. Door Lise Lotte ten Voorde. Uitgeverij Easy Computing Publishing. ISBN: 978-90-456-4750-0 Prijs € 29,95
